Vajinal akıntı nedir? Vajinal akıntı neden olur? Nasıl Geçer? tedavisi nedir?
Vajinal akıntı, kadınların en temel ve ortak şikayetlerinden biridir. Oluşturduğu ıslaklık hissi ile rahatsız eden, rengine, kokusuna göre de zaman zaman endişeye düşüren vajinal akıntı, aslında çoğu zaman korkulacak bir durum değildir.
Kadınlarda vajinal akıntı , kadın üreme sisteminde önemli bir temizlik işlevi görür. Vajina ve rahim ağzındaki bezler tarafından yapılan sıvı, ölü hücreleri ve bakterileri uzaklaştırır. Bu vajinayı temiz tutar ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur.
Vajinal akıntının kadın üreme sisteminde önemi büyük. Onu bir temizlikçi gibi düşünebilirsiniz. Üreme sisteminizi temizliyor. Bir salgı bezinden salgılanan bu sıvı, vajinanın ve serviksin içinde bulunuyor. İçerideki ölü hücreleri ve bakterileri dışarı atıyor. Böylece vajina enfeksiyonlardan doğal yolla korunmuş oluyor.
Vajinal akıntı çoğunlukla gayet normal. Vajinal akıntı miktarını değiştiren bir sürü etken var. Örneğin yumurtlama dönemindeyseniz, emziriyorsanız ya da cinsel yönden uyarılmışsanız vajinal akıntı bir anda fazlalaşıyor. Rengi de zaman zaman başkalaşıyor. Bazen şeffafken bazen süt beyazına dönüyor. Renk değişimi adet döngünüzle alakalı.
Farklılıklar bu kadarla bitmiyor. Vajinal akıntının kendine has bir kokusu da var. Bunun da zaman zaman değiştiğini görmek sizi şaşırtmasın. Genital bölge hijyenine dikkat etmeyenlerde ve hamilelerde vajinal akıntıda rahatsız edici kokular hissedilebilir.
Şimdiye kadar saydığımız bu değişimlerin hiçbiri kötü haber alarmı değil. Ama bedeninizi en iyi tanıyan sizsiniz. Vajinal akıntının renginde, kokusunda ya da miktarında anormal farklılıklar hissediyorsanız, bunu kaşınma veya yanma takip ediyorsa büyük ihtimalle iltihap habercisidir. Bu durumda zaman kaybetmeden doktora görünmek sorunun daha da ilerlemesini engelleyebilir.
Anormal vajinal akıntı genellikle bir enfeksiyondan kaynaklanır. Vajinanın normal bakteri dengesindeki herhangi bir değişiklik akıntının koku, renk veya kıvamını etkileyebilir. Normal vajinal floradaki dengeyi bozabilecek faktörlerden bazıları;
- Antibiyotik veya steroid kullanımı
- Bakteriyel vajinozis: Hamile kadınlarda veya çoklu cinsel partnerleri olan kadınlarda daha yaygın görülen bir bakteriyel enfeksiyon
- Doğum kontrol hapları
- Rahim ağzı kanseri
- Klamidya veya gonore
- Şeker hastalığı
- Banyo köpüğü, kokulu sabun ve losyon kullanımı veya vajinal duş
- Ameliyat sonrası pelvik enfeksiyon
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
- Trichomonas enfeksiyonu
- Vajinal atrofi: Menopoz döneminde vajinal duvarların incelmesi ve kuruması
- Vajinit: Vajina içinde veya çevresinde tahriş
- Maya enfeksiyonları
Bakteriyel vajinozis
Bakteriyel vajinozis , oldukça yaygın görülen bakteriyel bir vajinal enfeksiyondur. Bazı durumlarda hiçbir belirti göstermemesine rağmen, keskin, kötü kokulu ve bazen balık kokusuna benzeyen bir vajinal akıntıya neden olur. Birden fazla cinsel partnere sahip olan kadınlarda bu enfeksiyon türüne yakalanma riskinde artış vardır.
Trichomonas vajiniti
Trichomonas vajiniti başka bir enfeksiyon türüdür. Enfeksiyona tek hücreli protozoa grubu bir organizma olan trichomonas neden olur. Genellikle cinsel yolla bulaşır, fakat ortak havlu ya da mayo kullanımıyla da yayılabilir. Kötü kokulu sarı veya yeşil renkli bir akıntıya neden olur. Bazı insanlarda herhangi bir belirti görülmez. Fakat vajina ve vulvada ağrı, kızarıklık, ısı artışı ve kaşıntı sık görülen belirtilerdir.
Maya enfeksiyonları
Maya enfeksiyonu , yanma ve kaşıntı hissine ek olarak beyaz, süt kesiği benzeri akıntıya neden olan bir mantar enfeksiyonudur. Vajinada maya varlığı normaldir, ancak normal floraya ait mayalarda anormal artış olmasıyla enfeksiyon belirtileri ortaya çıkar. Aşağıdakiler mayalara bağlı enfeksiyon olasılığını artırabilir:
- Stres
- Şeker hastalığı
- Doğum kontrol hapı kullanımı
- Gebelik
- Antibiyotikler: Özellikle 10 günden uzun süreli kullanımda vajinal floradaki denge bozularak maya enfeksiyonları görülebilir.
Gonore (Bel soğukluğu) ve klamidya
Bel soğukluğu ve klamidya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardandır (CYBE) ve anormal vajinal akıntıya neden olabilirler. Genellikle sarı, yeşilimsi veya bulanık görünümde bir akıntı vardır.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
Pelvik inflamatuar hastalık, genellikle cinsel temasla yayılan bir enfeksiyondur. Bakteriler vajina ya da diğer üreme organlarında yaygın bir enfeksiyona neden olursa PID ortaya çıkabilir. Ağır, kötü kokulu bir akıntıya neden olur.
Human papilloma virüs (HPV) enfeksiyonu veya rahim ağzı kanseri
HPV enfeksiyonu cinsel temas ile bulaşan ve rahim ağzı kanserine yol açabilen bir viral enfeksiyondur. Rahim ağzı kanseri hoş olmayan bir kokuya sahip, kanlı, kahverengi veya sulu bir akıntı üretebilir. Rahim ağzı kanseri, yıllık Pap smear ve HPV testi ile kolayca taranabilir.
VAJİNAL AKINTI ÇEŞİTLERİ
Birkaç farklı vajinal akıntı vardır. Bu tipler renklerine ve tutarlılığına göre sınıflandırılır. Bazı akıntı türleri normaldir. Diğerleri tedavi gerektiren altta yatan bir durumu gösterebilir.
Beyaz
Menstrüel siklusunuzun başlangıcında veya sonunda bir miktar beyaz akıntı normaldir. Bununla birlikte, akıntı kaşıntı ile birlikte geliyorsa ve kalın, süzme peynir benzeri bir kıvama veya görünüme sahipse, bu normal değildir ve tedaviye ihtiyaç duyar. Bu tip bir akıntı mantar enfeksiyonu belirtisi olabilir.
Yumurta akı renginde ve sulu
Bu akıntı tamamen normaldir. Ayın herhangi bir saatinde gerçekleşebilir. Egzersizden sonra özellikle ağır olabilir. Genelde 3 temel nedeni olabilir.
– Yumurtlama döneminde: Adet bitiminin 14. gününe denk genel dönemde yoğunlaşma olur.
– Hamilelik döneminde: Hamilelik hormonlarının etkisiyle artış görülür.
– Cinsel uyarılma esnasında: Kan damarlarının genleşmesiyle birlikte vücuttan atılan bu akıntı sayesinde cinsel ilişki kolaylaşır. Tamamen normaldir.
Kahverengi ya da kanlı
Kahverengi veya kanlı akıntı genellikle normaldir, özellikle adet döneminiz sırasında veya sonrasında meydana gelirse. Döneminizin sonunda bir akıntı, kırmızı yerine kahverengi görünebilir. Ayrıca dönemler arasında az miktarda kanlı akıntı yaşayabilirsiniz. Buna lekelenme denir.
Eğer lekelenme periyodunuzun normal döneminde gerçekleşirse ve kısa bir süre önce korunmadan seks yaptıysanız, bu hamilelik belirtisi olabilir. Nadir durumlarda, kahverengi veya kanlı akıntı endometriyal veya servikal kanser belirtisi olabilir. Fibroidler veya diğer anormal büyüme gibi başka problemler olabilir. Bu yüzden yıllık bir pelvik muayene ve Pap smear yaptırmak önemlidir. Jinekologunuz bu işlemler sırasında servikal anormallikleri kontrol edecektir.
Sarı veya yeşil
Özellikle kalın hoş olmayan bir kokunun eşlik ettiği sarı veya yeşil akıntı, normal değildir. Bu tip bir akıntı, enfeksiyon trikomonasisinin bir göstergesi olabilir. Genellikle cinsel ilişki yoluyla yayılır.
Vajinal akıntı belirtileri nelerdir?
Anormal vajinal akıntının yanında bazı diğer belirtiler varsa en kısa sürede doktora başvurulması önerilir. Dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Karın ağrısı
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Yorgunluk
- Sık idrara çıkma
Bir akıntının normal olup olmadığı konusunda endişe duyuyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.
Vajinal akıntı teşhisi nasıl yapılır?
Anormal vajinal akıntı nedeniyle doktora başvurulduğunda hastaya tıbbi geçmişi, şikâyetleri, adet döngüsü ve cinsel hayatı hakkında birkaç soru sorulur. Sorular aşağıdakileri içerebilir;
- Anormal akıntı ne zaman başladı?
- Akıntı ne renk?
- Herhangi bir koku var mı?
- Vajina içinde veya çevresinde kaşıntı, ağrı veya yanma var mı?
- Birden fazla cinsel partneriniz var mı?
- Hangi yöntemle korunuyorsunuz?
- Vajinal duş yapıyor musunuz?
Daha sonra jinekolojik muayene dahil olmak üzere ayrıntılı bir fiziksel muayene yapılır. Bu sırada HPV veya rahim ağzı kanserini kontrol etmek için rahim ağzından sürüntü de alınır. Çoğu durumda, enfeksiyon varlığı fiziksel ve jinekolojik muayene ile tespit edilebilir. Sorunu hemen teşhis edemezse, bazı ek testler yapılabilir. Bu amaçla akıntıdan alınan örnek etken mikroorganizmanın tespiti için mikroskop altında incelenebilir.
Vajinal akıntı tedavisi nasıl yapılır?
Tedavi vajinal akıntıya neden olan faktörlere göre değişiklik gösterir. Örneğin, akıntı maya enfeksiyonlarına bağlı ise genellikle krem veya jel formunda vajinaya uygulanan antifungal ilaçlar ile tedavi edilir. Bakteriyel vajinozis tedavisinde ağızdan antibiyotik verilir veya antibiyotikli kremlerle kullanılır. Trichomoniasis ise genellikle metronidazol (Flagil) veya tinidazol (Tindamax) isimli ilaçların ağızdan alımı yoluyla tedavi edilir. Anormal akıntıya yol açabilecek vajinal enfeksiyonların önlenmesi için bazı ipuçları:
- Vajina düzenli olarak yumuşak bir sabun ve ılık suyla yıkanmalıdır.
- Asla kokulu sabunlar, parfüm kullanılmamalıdır.
- Vajinal duş veya köpüklü banyolardan kaçınılmalıdır.
- Bakterilerin vajinaya girmesini ve bir enfeksiyona neden olmasını önlemek için tuvalet sonrası temizlik daima önden arkaya doğru olmalıdır.
- 0 pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli ve aşırı sıkı kıyafetlerden kaçınılmalıdır.
*Resim Engin Akyurt tarafından Pixabay ‘a yüklendi