Probiyotik Nedir, Faydaları Nelerdir?
Probiyotikler , besinlerle veya destek şeklinde alındıklarında konakçının bağırsaklarında mikroorganizmalararası dengeyi sağlayarak sağlığını olumlu etkileyen canlı mikroorganizmalardır. Probiyotik olarak kullanılan başlıca mikroorganizmalar; Lactobacillus sp., Bifidobacterium sp., Streptococcus thermophilus ve Saccharomyces boulardii’dir. İnsan vücudunda 100 trilyon mikroorganizma bulunmaktadır (tüm vücudu oluşturan hücre sayısının 10 katı). Bağırsak bakterileri insan sağlığı ve metabolizmasına katkıda bulunur. İnsan bağırsağında yararlı (iyi) ve zararlı (kötü) bakteriler arasında hassas bir denge vardır.
Bu dengenin bozulması çeşitli bağırsak ve bağırsak dışı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Probiyotikler ; bağırsak pH’sının düşürülmesi, zararlı mikroorganizmaların kolonizasyonunun engellenmesi ve immün sistemin düzenlenmesi gibi mekanizmalar ile yararlı etkilerde bulunur.
Yararlı bakterilerin sayısını artırmak kozyatağıiçin çocukluktan itibaren probiyotik besinlerle tanışmak gerekiyor. Yoğurt ve kefir başta olmak üzere probiyotikten zengin besinler tüketilmesi büyük önem taşıyor
Uzun süre antibiyotik kullanan bireyler, enfeksiyondan kurtulduktan uzun bir süre sonra bile ishalden muzdarip olabilirler. Bunun nedeni antibiyotiklerin bağırsaktaki doğal bakterileri yok etmesi ve zararlı bakterilerin çoğalmasına yol açmasıdır. Onlarca araştırma probiyotik takviyesinin antibiyotik ishalini tedavi edebileceğini göstermektedir.
Vücudumuzda bulunan hücrelerin 10 katı sayıda mikrop hücresi normal floramızda bulunmaktadır.
Normal floramızda (gastrointestinal, deri, akciğer, ürogenital sistem) yaklaşık 90 trilyon mikrop vardır.
Gastrointestinal kanal mikroorganizmaların en yoğun bulunduğu sistemdir. Gastrointestinal kanalda bakteri yoğunluğu en fazla ince barsağın son kısmı ve kalın barsaktadır.
Anne karnında bebeğin sindirim kanalında mikrop yoktur.
Doğumla birlikte flora oluşmaya başlar.
Normal floranın oluşumunda doğum şekli ve beslenme şekli önemli rol oynar. Normal doğum ve anne sütü ile beslenme floranın süratle oluşmasını sağlar ve flora yararlı bakterilerden zengindir.
Sezeryan ile doğumlarda bebeğin barsak florası geç oluştuğundan hastalıklara daha yatkındırlar. Anne sütünün yerine verilen bebek mamaları ve içecekler de floranın sağlıklı oluşmasında anne sütü kadar başarılı değildir.
Barsak floramızda bulunan tüm bakteri tür ve suşlarını henüz belirleyebilmiş değiliz. Bugünkü bilgilerimize göre 500’den fazla türde mikrop insan barsak florasında bulunmaktadır. Tüm insanların florasındaki mikrop cinsleri aynı değildir, bireysel farklılıklar mevcuttur. Bireysel farklılıkların yanı sıra beslenme tarzına bağlı olarak da (sosyo-ekonomik koşullar, dini inançlar,
bölgesel alışkanlıklar, coğrafi faktörlerin beslenmeye etkisi) florada farklılıklar görülmektedir.
- B12 vitamini, bütirat ve K2 vitamini üretimi
- İnflamasyon: Probiyotikler birçok hastalığın sebebi olan sistemik inflamasyon oranını düşürmektedir.
- Depresyon ve anksiyete: Lactobacillus helveticus and Bifidobacterium longum türlerinin klinik depresyon hastası bireylerde anksiyete ve depresyon belirtilerini azalttığı gözlemlenmiştir.
- Kolesterol: Bazı probiyotik türleri kolesterol ve LDL seviyelerini düşürmektedir.
- Tansiyon: Probiyotik tansiyonu belirli bir düzeyde düşürmektedir.
- Bağışıklık sistemi: Belirli probiyotik türleri bağışıklık sistemini güçlendirip soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltabilir.
- Deri sağlığı: Probiyotik kullanımın akne, gül hastalığı, egzama ve daha birçok deri hastalığına iyi geldiğine dair kanıtlanmış araştırma sonuçları bulunmaktadır.
- Kötü mikropların atılması
- Kalsiyum emiliminin arttırılması
- Diyarenin önlenmesi,
- Kolestrol seviyesinin düşürülmesi,
- Zararlı bakterileri yok eden enzimleri yaratmada
- Bağışıklık fonksiyonunu destekleyen IgA ve düzenleyici T hücrelerinin uyarılmasını tetikler
- Araştırmaya göre Lactobacillus gasseri tüketimi 12 haftalık bir süreç sonunda bireylerin karın bölgesinden %8,5 oranda yağ kaybetmesini sağlamıştır. Hastalar probiyotik tüketimini kesmelerinin ardından, kaybettikleri yağı dört hafta içinde geri kazanmıştır.
- Sindirim Sağlığı
- Antibiyotik Direncinde Azalma
- Bağışıklık Sistemi Güçlendir & Enflamasyonu (İltihabı) Azaltır
- Sağlıklı Cilt
- Gıda Alerjisinden Korunma
- Bebeklerde Ciddi Hastalıkları Tedavi Edebilir
- Kan Basıncını Düşürür
- Diyabet Tedavisi
- Alkole Bağlı Olmayan Yağlı Karaciğer Hastalığını İyileştirebilir
- Anti-Kanser
- Diş Sağlığı
- İdrar Yolu Enfeksiyonları
- Romatoid Artrit
- Böbrek Taşı
- Kilo Verme
Probiyotik azalırsa ne oluyor?
* Kabızlık/İshal/Gaz/Geğirme/Şişkinlik
* Kronik yorgunluk sendromu/Fibromiyalji/Artrit
* Astım/Alerji/Saman nezlesi
* Depresyon/Bilinç bulanıklığı/Bellek sorunları/Yoğunlaşamama/Öğrenme güçlüğü
* Kulak çınlaması/Vertigo/Sersemlik hali
* Sistit/Üretrit/Vajinal mantar enfeksiyonları
* Bulanık görme/Göz kuruluğu
* Akne/Egzama/El-ayak parmaklarında mantar enfeksiyonları
* Menopozal semptomlar/PMS
* Ağız kuruluğu/Diş çürükleri/Diş eti hastalıkları/Kötü kokulu nefes
* Ritim bozukluğu/Çarpıntı/Kalp-damar hastalıkları/Kolesterol yüksekliği
* Kilo alma
Probiyotik Çeşitleri
Birçok bakteri türü probiyotik olarak sınıflandırılmıştır. Hepsinin farklı yararları var, ama çoğu iki gruptan geliyor. Bu nedenle size en iyi şekilde yardımcı olabilecek probiyotik çeşidinin hangisi olduğunu öğrenmek adına doktorunuza danışmanız sizin için daha faydalı olacaktır.
Lactobacillus: Bu en yaygın probiyotik olabilir. Yoğurt ve diğer fermente gıdalarda bulacağınız bir türdür. Farklı suşlar ishal halinin iyileşmesine ve sütün içindeki şeker olan laktozu sindiremeyen kişilere sindirim evresinde yardımcı olabilir.
Bifidobacterium: Bazı süt ürünlerinde bulabilirsiniz. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ve diğer bazı rahatsızlıkların semptomlarını hafifletebilir.
Saccharomyces boulardii : Probiyotikler suşları arasında yer alan bir probiyotik maya bileşenidır. İshal ve diğer sindirim problemleriyle savaşmaya yardımcı olur.
Probiyotik Besinler Nelerdir?
- Yoğurt
- Ayran
- Peynir
- Bitter çikolata
- Turşu
- Keçi sütü
- Kambu çayı
- Lahana turşusu, Lactobacillus gibi iyi bir doğal laktik asit bakterisi kaynağıdır. Fermente lahana ve diğer sebzelerden yapılmıştır veiyi bakteri üremesini destekleyen organik asitler de (ekşi tat veren gıdalar) yüksektir. Lahana turşusunda C vitamini ve sindirim enzimleri de yüksektir.
- Kefir,3 bin yıldan fazla bir süredir tüketiliyor. ‘Kefir’ terimi Rusya ve Türkiye’de başladı ve ‘iyi hissetmek’ anlamına geliyordu. Hafif asidik ve ekşili bir tada sahiptir ve 10 ila 34 suşlu probiyotik içerir. Kefir yoğurda benzer, ancak maya ve daha fazla bakteri ile mayalanmasından dolayı, probiyotikler bakımından daha zengindir.
- Keçi sütü : Keçi sütünde bulunan bakteriler, vücuda enerji verirler ve bağışıklık sistemini güçlendirirler.
- Bitter çikolata : Bir parça bitter çikolata, tüketeceğiniz süt ürünlerinden 2 kat daha fazla probiyotik içerir.
-
Probiyotik Takviyeler Nasıl Kullanılır?
Probiyotikler genellikle günde birer kapsül olacak şekilde yemek sonrası günün herhangi bir saatinde alınabilmektedirler.