Amarant ( Amaranthus) Faydaları nedir?
Yunancada “ebedi” anlamına gelen amarant, 400’den fazla türü ile yayılış gösteren bir bitki olup, bu türlerden 40 tanesinin ana vatanı Amerika kıtasıdır. Amarant bitkisi yetiştiriciliğinin, milattan önce 6700 yıllarına kadar uzandığı; Aztekler, Mayalar, İnkalar ve Amerikan yerlilerinin ana besinini oluşturduğu bildirilmiştir. Ayrıca Aztekler ve Amerikan yerlilerinin, amarantı dini ayinlerde kullandığı bilinmektedir. Amaranthus bitkileri ( Amaranthaceae familyası ); dünya çapında yayılmakta olan, geniş iklim koşulları altında yetiştirilebilen bitkilerdir.
Amaranth, mor damarlar ile kesişen kırmızı ve yeşil yapraklara ve kırmızı, altın ve mor parlak tonlarında çiçeklere sahiptir. Yapraklar, çiçekler ve tohumlar yenilebilir ve son derece besleyicidir.
Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz amarant, zengin makro ve mikronutrient içeriği nedeniyle dikkat çekmektedir. Birçok amarant türü; ıspanak ve lahana gibi yaygın olarak tüketilen yapraklı sebzelere göre daha yüksek mineral (Ca, K, Mg), antioksidan aktivitesi, fenolik bileşik, flavonoid ve C vitamini konsantrasyonlarına sahiptir.
Özellikle unu yapılarak bazı yörelerde ekmeği yapılan bazı ise hamur işlerine eklenen bu un amarant ununun faydalarına yararları nelerdir göz atalım.
Amarant nedir?
Yaprakları da yenebilen, çiçekleri de süs bitkisi olarak kullanılan “Amaranth” bitkisinin tohumları, tahıl olarak tüketilebiliyor. Son yıllarda içerdiği yüksek proteinle tüm dünyada adını duyuran amarant, chia gibi Meksika ve Orta Amerika’da yetiştirilen ve Aztekler zamanından beri ekmek yapımından şifalı kürlere pek çok alanda kullanılan bir bitkidir. Horozibiği olarak da bilinen amarantın 60’dan fazla türü olduğu biliniyor.
Amarant nasıl kullanılır?
Amarantın tohumları haşlanarak salatalara ve yemeklere karıştırılabilir. Ayrıca un haline getirilmiş tohumlar da ekmek dahil tüm hamur işlerinde kullanılabiliyor.
- Kalorisi Düşüktür Un tüketimini mutlaka azaltmamız gerekir hiç bir zaman tavsiye etmiyoruz.Ancak yine de tüketilecek ise kalorisi düşük olan amarant ürününü öneriyoruz.Normal beyaz una göre kalorisi oranında daha azdır.Bu yüzden zayıflamak isteyenler için tercih edilebilecek ürünler arasında yer almaktadır.
- Kanser: Skualen, Amaranth’da doğal olarak bulunan, tümörlere kan gidişini durdurabilecek bir antioksıdandır. Amaranth yağı yüzde sekiz skualen içerirken, daha yaygın olarak kullanılan bir skuaien kaynağı olan köpekbalığı yağı, sadece yüzde bir oranında skualen içerir.
- Demir Açısından Zengindir Öncelikle şunu belirtelim.Bitkisel gıdalar hiç bir zaman tam olarak demir kaynağı olmaz.Çünkü sindirilmesi düşüktür.Ancak amarant diğer unlara göre 4-5 kat daha fazla demir minerali içermektedir.Bu sebepten dolayı sindirilmesi az olsa da belli miktar günlük ihtiyacı karşılamada etkisi olacaktır.Et ile kıyaslamak doğru olmasa da diğer unlara göre kat kat fazla demir içeriğine sahiptir.
- Göğüs Kanserini Önleme: Araştırmalar Amarant tohumunun içindeki bir bileşenin, söeüs kanseri hücrelerindeki tümör büyümesini engelleyebileceğini bulgusuna vardı.
- B6 Vitamini Amarant bitkisi az da olsa B6 vitamini içermektedir.Bu özelliği ile B vitamini eksikliğinin kısmen azalmasında etkili olacaktır.Buğday ununda B vitamini bulunmamaktadır.
- Kalp Hastalığı: Yulaf, kolesterole karşı tartışmasız şekilde en şifalı tahıl olarak görülse de Amarant da kötü kolesterolü düşürmede neredeyse yulaf kadar etkili görünüyor ve yulafa alerjisi olanlar veya yulafı sevmeyenler için geçerli bir alternatif olabilir
- Sindirimi Kolaylaştırır Amarant unu buğday ununa göre 4-5 kat daha fazla lif oranı vardır.Bu sayede sindirimi düzenler.Özellikle bağırsak sorunlarının ortadan kalkmasında etkili olur.Diyet lifi su alıp şişerek midede yer kaplar ve fazla yemek yemenize engel olur.
- Diyabet: Amarantın, hipergliseminin önlenmesine yardımcı olabileceği ve diyabete bağlı komplikasyonları azaltabileceği keşfedildi. Diyabetli fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, Amarant’ın kandaki glikoz değerini belirgin şekilde düşürdüğü, ensülin değerini arttırdığı ve yükselmiş karaciğer fonksiyonu belirtilerini normale çevirdiği keşfedildi.
- Kan Şekeri Ani Yükselişini Engeller Beyaz una göre amarant unu kan şekerinin ani yükselişine engel olur.Çünkü amarant ununda bulunan diyet lifleri sayesinde alınan karbonhidratın kana geçiş süresi daha yavaş olur.Bu sayede insülin dengesizliğinin önüne geçmiş olursunuz.Ani kan yükselişi önlenir ve şeker hastalığı riskini daha aza indirmiş olursunuz.
-
Antioksidanlar İçerir
Antioksidanlar, vücuttaki zararlı serbest radikallere karşı korunmaya yardımcı olan doğal olarak oluşan bileşiklerdir. Serbest radikaller, hücrelere zarar verebilir ve kronik hastalığın gelişimine katkıda bulunabilir.Amaranth, sağlığı koruyan antioksidanlar için iyi bir kaynaktır.Bir derlemede, antioksidan olarak işlev gören bitki bileşikleri fenolik asitler amaranth da özellikle yüksek olduğu bildirildi. Bunlara galik asit, p- hidroksibenzoik asit ve vanillik asit dahildir ve hepsi kalp hastalığı ve kanser gibi hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olur.Bir sıçan çalışmasında, amaranthın belirli antioksidanların aktivitesini artırdığı ve karaciğeri alkole karşı korumaya yardımcı olduğu bulundu. Çalışmalar amaranthta yüksek olan antioksidan içeriğinin, ıslatma ve işleme tabi tutmanın antioksidan aktivitesini azaltabileceğini bulmuştur. Amaranthtaki antioksidanların insanları nasıl etkilediğini belirlemek için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
- Magnezyum ve Potasyum İçeriği Amarant unu magnezyum ve potasyum minerali açısından buğday ununa göre 4-5 kat daha fazladır.Bu sayede olası mineral eksikliğinin de önüne geçmiş olursunuz.Aynı zamanda günlük ihtiyacın da belli bölümünü bu şekilde sağlamış olursunuz.
-
Amaranth iltihaplanmayı azaltır
İnflamasyon, vücudun yaralanmaya ve enfeksiyona karşı korunması için tasarlanmış normal bir bağışıklık tepkisidir. Bununla birlikte, kronik iltihaplanma kronik hastalığa neden olabilir ve kanser, diyabet ve otoimmün hastalıklar gibi durumlarla ilişkilidir.Birçok çalışma, amaranthın vücutta anti-inflamatuar bir etki yaratabileceğini bulmuştur. Bir test tüpü çalışmasında, amaransthın birkaç iltihap belirtecini azalttığı tespit edildi. Benzer şekilde, bir hayvan araştırmasında, amaranthın, alerjik inflamasyona katılan bir antikor türü olan immünoglobulin E üretimini engellemeye yardımcı olduğu gösterildi.
-
Amaranth Doğal Olarak Glütensizdir
Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein çeşididir.Çölyak hastalığı olanlar için, glüten yemek vücudun bağışıklık tepkisini tetikler, sindirim sistemine hasar verir ve iltihaba neden olur.Gluten hassasiyeti olanlarda ishal, şişkinlik ve gaz da dahil olmak üzere olumsız belirtilerle karşılaşabilirler.En sık tüketilen tahılların çoğunda glüten bulunurken, amaranth glütensizdir.
*Resim tetep_cs tarafından Pixabay ‘a yüklendi