Ayı üzümü ve Ayı üzümü çayının faydaları nedir?
Ayı Üzümü ; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’da yetişen, ülkemizde de yetişebilen gerek beslenme gerekse geleneksel şifacılıkta kullanılan bir meyvedir. Kullanılma tarihi 1200’lü yıllara kadar gider. Çoğu kez yaban mersini ve murt gibi meyvelerle karıştırılabilmektedir ancak ayı üzümü bu meyvelerden farklı türde bir meyvedir. Bitki fundagiller ailesine aittir.Bu bitki her zaman yeşil kalabilen,iğne yapraklı ormanların olduğu yerlerde yetişebilen bir çalı meyvesidir.Bu bitkinin ekşi tadına rağmen ayıların çok sevmesi sebebiyle ayı üzümü ismini almıştır.Diğer adı da Uva Ursi’dir. Bitki parlak kırmızı ve pembe renklerdedir.
Ayı Üzümü , ingilizce adıyla Cranberry, latince adı Vaccinium arctostaphylos olan kırmızı ve siyahımsı meyveleri olan, 2 metreye kadar boylanabilen sağlık için alınması gereken iyi bir antioksidan meyvedir.
Kırmızı Ayı Üzümü kimyasal bileğişinde, arbutin, sepi maddeler, gal asidi, galotanin, elagasidi, elagtaneni, serbest hidrohinon, uvaol, hiperozid, kversetin, kinin ve karıca asidi ve az miktarda eterik yağ ihtiva eder. İçindeki doğal asitler, tanen ve arbutin tıbbi olarakta kullanılmaktadır.
ayı üzümü şifa amacıyla pek kullanılmıyordu ta ki 1200’lerde Galler’de bu bitkinin böbrek ve idrar torbası sorunlarına iyi geldiği anlaşılana dek. 1700’lerde ayı üzümü idrar yolu enfeksiyonlarının en iyi doğal ilaçlarından biri haline geldi. Geçtiğimiz yüzyıl ayı üzümü yerine konvansiyonel ilaçlar ve antibiyotikler kullanılmaya başlandı. Yine de ayı üzümü hâlâ idrar yolu enfeksiyonunun etkili tedavilerinden biridir. Amerikan yerlileri ayı üzümü yapraklarını ve gövdesini idrar yolu iltihapları ve diğer idrar yolu sorunları, aynı zamanda böbrek rahatsızlıkları için kullanıyorlar; aynı zamanda bu bitkiyi genel böbrek ve idrar yolu sağlığı için tonik olarak kullanıyorlardı. Harici olarak bitkiden yapılan merhemler yaralara, kızarıklıklara, yanmalara ve haşlanmalara sürülür. Avrupa’da yapraklar şifa amacıyla kullanılırdı – idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek rahatsızlıkları için çay şeklinde içilirdi.
Ayı Üzümü , mikrop öldürücü etkisi ile özellikle idrar yollarındaki mikropları öldürerek başta mesane ve böbrek iltihapları olmak üzere idrar yolu hastalıklarına karşı faydalı olur. Aynı zamanda kabız edicidir. Gece altını ıslatmayı önlemeye yardımcı olur. Kanı temizler. Kolesterolü düşürür ve kalp krizi riskini azaltır.
-
İdrar yolu enfeksiyonları
Her ne kadar bitkinin ismi ayı üzümü olsa da bitkinin şifa amacıyla kullanılan kısmı üzümleri (yemişleri) değil yapraklarıdır. Böbrekler ve idrar yolu sistemi için etkili bir antibakteriyel olan ayı üzümü yaprağı arbutin ve benzeri bileşenleri, aynı zamanda birçok bakteriyle savaşan glikozidleri içerir. Arbutin, idrar yolu üzerindeki antibakteriyel etkisini ancak, ciğerde dönüşüme uğradıktan ve böbreklerden geçtikten sonra göstermeye başlar. Sodyum bikarbonatı günlük olarak küçük miktarlarda almanın mı yoksa diyet değişikliğine gitmenin mi daha etkili olduğuna dair önemli bir tartışma vardır. Sodyum bikarbonat idrarı daha alkali yapacak; böylece arbutin, enfeksiyonla daha etkili bir biçimde savaşabilecektir.
Ayı üzümünün idrar yolu enfeksiyonunda geleneksel kullanımının yanı sıra insanlar üzerine yapılmış bunu destekleyecek çalışma bulunmamaktadır. Bir üründe ayı üzümüyle beraber kara hindiba kullanılmış; bu ürünün idrar yolu enfeksiyonu konusunda başarılı olduğu gözlenmiştir. - Bağışıklık sistemi
Ayı üzümü bitkisi içeriğinde bulundurduğu antibakteriyel özellik sayesinde bireyin bağışıklık sisteminin desteklenmesine ve yaşlanma belirtilerinin geciktirilmesine yardımcı olmaktadır.
- Çok iyi dezenfeksiyon antioksidan ve idrar söktürücü özelliğe sahiptir.
- İdrar ile ilgili kulağımıza gelen tüm rahatsızlıklara şifadır.Kırmızı Ayı üzümü halk arasında mesane ve böbreklerin iltihabı, böbreklerde kum ve taş, kanlı işeme, altına kaçırma, su toplama, şeker hastalığı, beyaz akıntı, böbrek veremi, istem dışı meni akması vs.de kullanılır.
- Mikrop öldürücü etkisi ile özellikle idrar yollarındaki mikropları öldürerek başta mesane ve böbrek iltihapları olmak üzere idrar yolu hastalıklarına karşı faydalı olur.
- Kabızlığa fayda edebilir.
- Kırmızı Ayı Üzümü Cranberry, gece altını ıslatmayı önlemeye yardımcı olur.
- Kanı temizler ve kaliteyi arttırır. Özellikle Alkol yada sigara bırakma sonrası yenilenme sürecinde kullanılabilir.
- İçeriğindeki Kimyasal etken maddeleri günlük çlçülü bir şekilde tüketildiğinde Kolesterolü düşürür ve kalp krizi riskini azaltabilir.
- Bu şifalı bitkinin içerisinde bulunan etken maddeler, bakterilerin idrar yollarına tutunmasını engelleyici özelliklere sahiptir, bu durum bitkinin geleneksel olarak özellikle idrar yolları enfeksiyonlarında kullanılmasını sağlamıştır. Bu enfeksiyonlara en çok yakalanan kadınlar için çok iyi bir destek olabilir.
- Baş ağrısı, bağırsak rahatsızlıkları, böbrek iltihapları, prostat gibi bir çok rahatsızlıklar da etkilidir
- İdrar sökücü ve vücuttan fazla toksinleri atmaya yardımcı olur.
- Kuvvet vericidir ve ishal rahatsızlığını kesme etkisine sahiptir.
- Göz hastalıklarına da faydası olan bu bitki göz yorgunluğuna, miyop, gece körü halk arasında (tavuk karası) olarak bilinen hastalıklara da faydası vardır.
- Varis ve hemoroid (basur) hastalıklarına da etki eder.
- Alt ıslatma problemi olan kişilerde etkilidir.
- Bayanlarda beyaz akıntıyı keser ve düşük yapma riskinde de faydası olduğu bilinmektedir.
- Şeker hastalarına da faydası vardır.
- Yara ve yanıklarda da kullanılabilir.
- E. Coli gibi bakterilere karşı iyi bir savaşçı olarak bilinen ayı üzümü, bir çok bağırsak ve sindirim sistemi hastalıklarında etkili olmaktadır.
- Ayı üzümü çayı doğal bir antibakteriyel özellik gösterir. Bu sayede de pek çok hastalığın önlenmesi için kişilerin bağışıklık sistemini güçlendirir. Kış aylarına girilmesi ile birlikte insanlar daha çok hasta olmaya başlar. Bunun en önemli nedeni ise havaların soğuması ile birlikte kişilerin vücut direncinin düşmesidir. Ayı üzümü çayı sayesinde insanların vücut direnci güçlenir. Bu da hastalıklar karşısında büyük bir koruma sağlar.
- Ayı üzümü kozmetik sektöründe de yaygın bir şekilde kullanılan bir bitkidir. Ayı üzümü çayının faydaları arasında yaşlanma karşıtı etki oluşturma da yer alır.
Uyarılar
Bitki uzmanları ayı üzümünü 2 haftadan fazla kullanmayı önermezler. Ayı üzümü çocuklara, hamilelere, emziren annelere ve böbrek yetmezliği olanlara önerilmez. Ayı üzümünde bulunan tanninler mide ekşimesine, ishale, kusmaya ve kabızlığa yol açabilir.
Ayı üzümü tüketmemesi gerekenler, vücut yapıları ya da taşıdıkları hastalıklar nedeniyle farklı reaksiyonların oluşma ihtimalinin düşünüldüğü kişiler olarak sınırlandırılmaktadır. Doktor kontrolü dışında ayı üzümünü tüketmemesi gereken kişiler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Karaciğer hastalığı olanların herhangi bir toksitlenme durumu oluşmaması için doktorlarına başvurmadan tüketmemeleri önerilmektedir.
- Gebe olanlar ya da bebek emzirmeye devam edenler için herhangi bir risk durumu oluşmaması adına doktorlarına başvurmaları önerilmektedir.
- Retimal incelme durumu olanlar için de doktor onayı olmadan tüketmemeleri önerilmektedir.
- 18 yaş altındaki çocuklara yönelik etkileri bilinmediği için tüketmemeleri önerilmektedir.
- Hormonlarda farklılaşmaya neden olabileceği için erkeklerin çok fazla tüketmemesi önerilmektedir.
- Midesinde hastalık olan ya da midesinin hassas olduğunu düşünen kişilerin de herhangi bir problem oluşmaması adına kullanmamaları tavsiye edilmektedir.
- Kullanım esnasında yüksek ateş ya da idrarda kanama olması halinde mutlaka kullanıma ara verilmesi ve bir doktora danışılması önerilmektedir.