Lavanta Çayının Faydaları Nelerdir?
Lavanta, büyüleyici kokusu ile kendisine hayran bırakır. Başta Kuzey Afrika ve Akdeniz’in dağlık bölgeleri olmak üzere Avustralya, Güney Avrupa, Rusya gibi farklı bölgelerde de yetişen bitki, mavi ve mor çiçekleri ile dikkat çekici bir görüntüye sahiptir. Lavanta çayı, Lavandula angustifolia olarak bilinen lavanta çiçeğinin taze veya kurutulmuş tomurcuklarından yapılır. Lavanta çayı kendine özgü bir lezzet ve aromatik bir kokuya sahiptir.
Lavanta çayı
, son derece hoş kokusu ve yumuşak içimi ile içen kişiye kendisini iyi ve mutlu hissettirerek, genel sağlığın olumlu etkilenmesini sağlamaktadır. Sinirleri yatıştırıcı bir etkisi vardır ve sinirli olmayan kişi, stresten uzak bir hayat sürdüğünden, sindirimi de düzenli olur, uykusu da gerektiği şekilde olur. Günlük içim için kullanılmıyorsa bile, uykusuzluk yaşandığında, yatmadan önce içilecek bir bardak, uykuya dalmayı kolaylaştırır ve dinlenmiş şekilde uyanmayı sağlar.
Lavanta çayı genelde sakinleştirici, uyku getirici ve uykuya dalmayı kolaylaştırıcı bir çay olarak tanınmaktadır. Tadıyla ve kokusuyla insanı cezbeden bu çay, sayılan özelliklerinin yanında sağlığı olumlu yönde geliştirir.
-
Uykuyu geliştirir
Lavanta çayı
nın en iyi bilinen sağlık yararı, sakinleştirme yeteneğidir. Çayın rahatlatıcı etkileri uykuyu iyileştirmeye yardımcı olur ve uyku bozukluklarını tedavi etmek için kullanılır. Ulusal sağlık enstitülerine göre, tahmini 70 milyon insanın bir tür
uyku bozukluğu
çektiği tahmin edilmektedir. Uykusuzluk ayrıca bir dizi diğer sağlık problemine de neden olabilir.
Yatmadan önce lavanta çayı içmek , daha dinlendirici bir uyku sağlar. Birden fazla bilimsel çalışmaya göre, lavanta çayı sinir sistemindeki kimyasal reaksiyonları tetikleyerek beyin fonksiyonlarını sakinleştirmeye yardımcı olur.
Ayrıca dopamin üretimini arttırır ve kortizol olarak bilinen stres hormonunu azaltır. Bir çalışma, lavantanın restoratif uyku fazı olarak kabul edilen derin yavaş dalga uykusunun yüzdesini arttırdığını buldu.
-
Stresi ve Gerginliği Azaltır
Bu bitkisel çayı tüketmenin en gözle görülür faydalarından biri şüphesiz gerginlik üzerindeki azaltıcı etkidir. Uzun yıllardır aromaterapi ile yakından ilgilenenlerin favorileri arasında yer alan bu çay ile gündelik stres ve kaygı bir sorun olmaktan çıkabilmektedir.
Zihinde biriken stres nedeniyle fizyolojik zararlar gördüğümüz de herkesçe bilinen bir gerçektir. Fiziksel durumumuz üzerinde bu şekilde dolaylı faydaları olan bu çay, zihinsel dinginlik ve stres kontrolü için birebirdir. Bu sayede kendinizi daha enerjik, neşeli ve verimli hissetmeniz de bir diğer etkisi olacaktır.
Bu alanda yapılan bilimsel bir çalışmaya göre Silexan isimli ve lavanta içerisinde bulunan bir yağ kürü, düzenli tüketildiği takdirde kaygı bozukluğu ile ilişkili psikolojik rahatsızlıklar için ilaç niteliği taşımaktadır. Yani içerisinde Silexan’ın bulunduğu bu bitkinin herhangi bir şekilde bünyeye alınması ile yan etki olmaksızın kaygı kontrol altına alınabilen bir duygu halini almaktadır.
Ayrıca lavantanın kokusu da kendisi gibi kaygı üzerinde faydalı etkiler göstermektedir. Yapılan bir diğer bilimsel çalışmaya göre, türlü korku ve endişe yaşayan farklı bireyler lavanta kokusunu almasıyla birlikte, lavanta koklamamış olan kişilere göre kaygı düzeyini daha aşağıda tutabilmiştir.
Bu çalışmalar değerlendirildiği takdirde görüldüğü gibi çayın kendisini tüketmek de kokusunu almış olmak da sinirler üzerinde yatıştırıcı etki sağlamaktadır.
- İ ltihap giderici etkisi vardır
- İltihaplar bazı ciddi hastalıkların başlangıcı olabilir. Vücudu iltihaplara karşı koruyan ve oluşmuş iltihapları yok eden bu çay düzenli olarak tüketilmelidir. İltihaptan dolayı tıkanan kan damarları, pıhtıların oluşmasının en büyük sebebidir. Bu durum kalp krizlerine ve felçlere yol açar. Lavanta çayı vücutta bu durumu kontrol altına alır. Eklem ve kaslarda oluşan iltihaplanmalar ise çok ağrılı olur. Lavanta çayı hem ağrıyı azaltır hem de bu iltihapların çözülmesini sağlar.
-
Anksiyete
Eğer endişeli ya da huzursuz hissediyorsanız, lavanta çayı içmek sinirlerinizi yatıştırmaya yardımcı olacaktır. Böylece daha rahat hissetmeye başlayacaksınız. Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nde yapılmış olan bir araştırmaya göre, lavanta kokusunun bile kişileri rahatlatmaya yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Dergi 2010 yılının Şubat ayında yayınlanan bir araştırmaya göre “Phytomedicine” lavanta yağının endişe, yorgunluk, sinirlilik, gerginlik, titreme ve uyku sorunlarını ayrıca anksiyete bozukluğu belirtilerini rahatlattığını açıklamıştır. Çalışmada, lavanta anksiyete için reçeteli ilaç ile eşit etkili verdiği söylenmiştir. Araştırmacılar ayrıca lavantanın anksiyete ilaçlarının yapmış olduğu yan etkilerinin herhangi birini göstermediğini belirtmiştir. Ancak, lavanta yağı lavanta çayından daha güçlü etkiler bırakmaktadır ve hiçbir bilimsel çalışmalar anksiyete için lavanta çay içme etkinliği hakkında özel araştırma yapılmamış olsa da benzer etkileri gösterdiği tahmin edilmektedir.
-
Antiseptik Olarak Davranıyor
Lavanta çayı gevşeme ve aromaterapi seansı için büyük yararlar ihtiva ederken, aynı zamanda bakteri enfeksiyonlarının neden olduğu birçok hastalığı tedavi edebilir. Lavanta çayı, genel olarak kötü etkileri ve vücuda gelebilecek olan tüm kötü bakterileri öldüren bir antiseptik gibi davranır.
- Cilt Problemleri Düzenli içildiğinde, lavanta çayının kesikler ve yaralar gibi birçok cilt problemlerinin tedavisinde etkili olduğu gözlemlenmiştir.
- Antidepresan: Lavanta diğer bir ruh sağlığı problemi olan depresyonu da hafifletir. “Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry” dergisinin Şubat 2003 basımında lavantanın depresyon üzerine olan etkileriyle ilgili bir araştırmanın sonuçları yayınlanmıştır. Çalışmada katılımcıların dört hafta boyunca antidepresan ilaçlarla birlikte lavanta tüketenlerin sadece ilaç kullananlara oranla daha az depresyon belirtileri yaşadığı belirlenmiştir. Düzenli olarak lavanta tüketmek üzüntü, hayal kırıklığı, enerji ve uyku eksikliği gibi belirtileri olan depresyona iyi gelmektedir; fakat depresyonun tedavisinde lavantanın potansiyel rolünün daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmalar yapılmaya devam edilmelidir. Buna ek olarak, lavanta tentürü lavanta çayından daha yoğundur; bu yüzden benzer etkiyi almak için ne kadar lavanta çayı tüketilmesi gerektiği tam saptırılamamaktadır. Yinede bir bitki bilimci olan Sandi Rogers Avustralya Geleneksel Ulusal Tıp Koleji ile yürüttüğü çalışma ile depresyon için lavanta çayı içilmesini önermiştir.
- Hazımsızlığın tedavisi Lavanta çayı rahatsız edici ve can sıkıcı olan bağırsak gazı sorununu rahatlatmaktadır. Michigan Üniversitesi Sağlık Sistemi’ne göre lavanta hem sindirim toniği özelliği ile hem de bir miktar kekremsi acı tadı ile, gaz giderici bir bitki olarak tanımlanmıştır. Sindirim esnasında bağırsak kaslarında meydana gelmiş olan spazmlar hazımsızlık ve gaz sorununa sebep olmuş olmaktadır.
-
Akne ve Sivilce Tedavisi
Alternatif tıp uzmanlarının en çok önerdiği doğal cilt bakım ürünlerinden biri lavanta çayıdır.
15 gün boyunca taze olarak demlenerek hazırlanan ve her gün bir fincan içilen lavanta çayı (lavanta kürü) cildinizde iç iltihaplanma ile meydana gelen kırmızı sivilceler için oldukça etkili bir silahtır.
- Kalp sağlığına faydalıdır Bu özel çay, antikoagülan ve kolesterol düşürücü özelliklere sahiptir, bu da onu kalp için harika bir tonik yapar. Arterlerde ve kan damarlarında plak olarak toplanan LDL kolesterol seviyelerini düşürerek, aynı zamanda kan pıhtılaşma olasılığını azaltmak için kanı incelterek, ateroskleroz, kalp krizi ve felç riskini önemli ölçüde azaltır.
-
Sindirimi Düzenler
Lavanta çayı içenler için aslında bir bakıma bitkinin özünü de almakta olduğunu söylemek mümkün. Bu öz ise midenin iç duvarındaki hasarları önlerken, oluşan bu lavanta yağı katmanı ile tüm sindirim sistemi korunmuş olur.
Sindirim sistemi organları bilindiği gibi asidik değere sahip olan ancak bitkisel yağlar ile yumuşak bir zemin elde edilerek daha iyi çalışabilen bir yapıya sahiptir. Bu nedenle lavantanın yağını da almamızı sağlayan çayı ile mide bulantısından bağırsak kasılmalarına kadar pek çok sindirim sorunu yok edilebilir ve sindirim düzene girmektedir.
- Bağışıklığı güçlendirir:
- Özellikle grip ya da nezleyseniz lavanta çayı kısa sürede etki ederek sizi hastalıktan kurtarır. İçeriğindeki yüksek miktardaki antioksidan bileşikler, C vitamini, A vitamini, kalsiyum ve magnezyum bağışıklığı kalkındırmanın temel öncülerindendir.. Ayrıca vücuttaki bakteri, mantar ve virüslerle savaşır.
-
Saç Sağlığı
Eğer saç dökülmesi ya da saç kalitesini ve sağlığını etkileyen diğer herhangi bir durumdan muzdarip iseniz, bir lavanta aromalı şampuan sizlere yardımcı olacaktır. Günümüzdeki kullanmakta olduğumuz şampuanların içerisinde oldukça fazla miktarda kimyasal bulunmaktadır. Bu da saçlarımıza zarar vermektedir.
Bununla birlikte, bu organik kozmetik ürünlerin bazıları oldukça pahalı olabilir. Bunun için en kolay yollardan birisi lavantadır. Lavanta çayı ile birlikte hayal ettiğiniz güçlü saçlara kavuşmanız mümkün olacaktır.
-
Kasılma ve Spazmları Önleyebilir
Kasılmalar, kaslarınız düzensiz tempoda hızla rahatladığında ortaya çıkar ve vücudun sarsılmasına neden olur ve sıklıkla görülür. Birçok uzman lavantanın kalsiyum kanalını tıkayacağını söylüyor ve bu da kasların rahatlamasına neden oluyor.
Ayrıca lavanta çayının parazitleri ve spazmları hafifletmek için sağladığı faydalar, sıçanlar üzerinde yapılan bazı deneylerde kanıtlanmıştır. Journal of Ethnopharmacology’de yayınlanan bir çalışmada, küçük doz lavanta verildiğinde, sıçanlarda kasılmaların ve spazmların azaldığı tespit edildi. Araştırmacılar, lavantanın insanlar için de aynı etkiyi gösterebileceğini söylüyor.
- Ağrı Kesicidir Bir bardak lavanta çayı sadece kronik baş ağrısı, diş ağrısı, eklem iltihabı, burkulma, sinir ve eklem ağrılarına iyi gelmekle kalmaz, aynı zamanda akut fibromiyalji hastalığının geçmesinde de yardımcıdır. İltihap sökücü ve yatıştırıcı nitelikleriyle de ağrıları azaltmak için etkili olabilir.
-
Migren tedavisine yardımcı
Lavanta çayı içmek serbest bıraktığı uçucu yağlar sebebi ile migren rahatsızlığını hafifletmeye büyük ölçüde yardımcı olabilir. “Mashhad University of Medical Sciences” çalışmalarında bilim adamları tarafından lavanta esansiyel yağını teneffüs etmenin akut migren sorununa büyük ölçüde yardımcı olduğu bulunmuştur. Nisan 2012 yılında “Avrupa Nöroloji” dergisinde basılmış olan bir araştırmada migrenden mustarip 47 hasta ile çalışılmıştır.
Çalışmada sırasında bir gruptan 15 dakika boyunca lavanta yağı kokusunu teneffüs etmeleri istenmiştir ve parafin uygulamasından alınmış olan plasebo etkisine benzer bir etkinin ortaya çıktığı sonuçları gözlemlenmiştir. Ancak lavanta yağını teneffüs eden hastalarda plasebo etkisine nazaran migrene daha yardımcı bir etkinin meydana gelmiş olduğu ortaya çıkmıştır.
- Kepeğe karşı faydası: Lavanta çayı kepeğe oldukça faydalıdır. Hem çayını içebilir hem de yağını kullanabilirsiniz. Birçok farklı uzman lavantanın kafa derisini iyileştirmede çok yararlı olduğu görüşündedir. Lavanta saç dökülmelerine, apolesi areata (kellikle sonuçlanan ani saç dökülmesi) gibi deri hastalıklarına yararlı bir etkiye sahiptir. Uygulanışı ise şöyledir: öncelikle saçlarınızı ıslatmanız gerekir. 15-20 damla lavanta yağını bir kaba koyun ve 2 yemek kaşığı zeytin yağı ekleyin. Birbirine karışması için biraz bekleyin. Hazırladığınız karışımı saçlarınıza uygulayın ve 15 dakika bekleyin. Daha sonra tıpkı şampuanla yıkıyormuş gibi yıkayın saçınızı. İşte bu noktada bir konu çok önemlidir. Çoğu insan istenilen sonucu elde etmek için bu işlemi birkaç kez yapmanın yeteceğini düşünüyor ama bu doğru değildir. New Yorklu ünlü Dermatolog olan Fusco gibi birçok ünlü uzman lavantanın saç ve kafa derisi sağlığı için istenilen etkinin en az 4-5 uygulamadan sonra başlayacağını vurgulamıştır.
- Detokslayıcı olarak çalışır Sağlığınıza zarar veren çeşitli faktörleri önlemek için vücudunuzu birkaç hafta içinde detoksifiye etmeniz gerekir. Beslenme uzmanları genellikle bu bağlamda doğal bir kaynak seçmeyi önerir. Lavanta çayı, serbest radikallerle ve oksidatif stresle savaşmak için gerekli olan antioksidanların bir güç merkezi olduğunu öne sürüyorlar. Çayı düzenli olarak kullandığınızda, vücudunuzun bu faktörlere karşı avlanmasını engellemeye çalışacaktır.
- Kırışıklık tedavisi: Lavanta stres, gerginlik ve inflamasyona karşı oldukça faydalıdır. Bu durumların yaşanmaması durumunda kişinin çabuk yaşlanması yavaşlar. Lavanta vücut dolaşım sistemi sonucunu artırır. Lavanta yağı kullanmak oksijen ve besin yüklü cilt hücreleri sayısının artışını destekler. Cilt yaşlanmasının belirtisi olan cilt üzerindeki buruşukluklar, kırışıklıklar ve çizgileri belirgin seviyede azaltmak için lavanta yağı kullanılmaktadır. Sonuç olarak cildin yaşlanmasını engellemek için lavanta çayı içebilir ya da lavanta yağını kullanabilirsiniz.
-
Tansiyonu dengeler
Tansiyon düşüklüğü yada yüksekliğine bağlı dengesizlikleri düzenlemek de bir diğer faydasıdır. Tansiyon bozukluğuna bağlı oluşabilen birçok rahatsızlığın, öncesinde kontrollü bir şekilde tüketilerek önlediği yada gerilettiği görülmüştür.
-
Solunum sağlığına faydalıdır
Lavanta çayı
solunum problemleri yaşayan insanların solunum yollarını açmaya yardımcı olabilir. Lavantanın anti-inflamatuar özellikleri, boğaz ve göğüsteki iltihaplı kasları yatıştırır ve nefes almayı kolaylaştırır.
Lavanta çayı nın antibakteriyel özellikleri ayrıca göğüs soğuk algınlığı ve tıkanıklığa neden olabilecek bakterileri ortadan kaldırmaya da yardımcı olur.
-
Kas Spazmlarını Engeller
Kasların istemsiz ve düzensiz bir şekilde kasılmasıyla beliren kramp ve spazmlar bazen oldukça sancılı ve can sıkıcı olabilmektedir. Sıkça karşılaşılan bu durum karşısında kalsiyum desteği sağlamak ve minerallerin kasılmaları düzenlemesini sağlamak gerekmektedir.
Bilimsel çalışmalarla desteklendiği üzere kasılmalar üzerinde de düzenleyici etkisi bulunan bu bitkisel çayımız ile, düzenli tüketilmesi halinde spazmları önlemek mümkün olmaktadır.
Özellikle yoğun bir egzersiz programı uygulayanlar için başta ilk günlerde olmak üzere, dinlenme anlarında spazm sık duyulan bir şikayet olmaktadır. Ancak lavanta çayının faydaları sayesinde kasların rahatlaması sağlanır ve en yoğun programlardan sonra bile vücut kendini gevşetir.
Lavantayı çay olarak tüketenler için kokusunun sağladığı kas gevşetici etki daha da artmaktadır.
-
Egzama İçin Lavanta Çayı
Lavanta çayının cilt üzerinde en etkili rollerinden biri cilde yoğun nem kazandırmasıdır.
Cildimizin ihtiyacı olan nemi fazlasıyla karşılamaya yeten lavanta çayı sayesinde, cilt kuruluğu sonucunda meydana gelen egzama sorunu ortadan kalkar.
-
Kas gevşetici özelliği vardır
Bir fincan lavanta çayı kasılmış kaslara oldukça iyi gelmekte ve kasları gevşetmektedir. Sırt ağrıları, kol ve bilek ağrıları, bacak, boyun ağrıları ve kaslarda oluşan sızılar için kas gevşetici özelliği ile de kullanılabilir ve olumlu etkisi gözlemlenebilir. Lavantanın içinde bulunan ve kas spazmını önleyen etken madde, tüketim sonucunda kasların gözle görülür şekilde rahatlamasına yardımcı olmaktadır. Olağandışı kas kasılmaları, ani hareket sonucu ağrıyan bölgeler ve sinir sistemine bağlı olarak kas sorunları karşısında olumlu etkisi söz konusudur. Uzmanlar lavantanın çay halinde içilmesi ile kasların rahatlatılacağı ve kasılmış olan kaslarda, kasılma nedeniyle biriken kalsiyum mineralinin denge altına alınacağını belirtmişlerdir.
-
Duygudurum bozukluklarını iyileştirir
Lavanta, kaygı, depresyon ve yorgunluğa yardımcı olmak için aromaterapi ajanı ve takviyesi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.
Çalışmalar, lavantadaki bileşiklerin beynin belirli bölgelerindeki aktiviteyi uyarabildiğini ve beyin hücreleri arasındaki dürtülerin ruh halini artıracak ve sakinleştirici bir etki oluşturacak şekilde iletimini etkileyebileceğini belirtmektedir.
Hem lavanta özü kokusunun hem de oral lavanta yağı preparatlarının ruh halini iyileştirdiği ve zihni sakinleştirdiği belirtilmiştir ancak lavanta çayı nın benzer faydalar sağlayıp sağlayamayacağı belirgin değildir.
-
Metabolizmayı hızlandırır
Aynı zamanda metabolizmayı hızlandırarak fazla kilo alımını da engellemekte ve vücutta biriken yağların yakımına yardımcı olmaktadır. Yemeklerden sonra tüketildiğinde hem yemeğin mideye vermiş olduğu ağırlığı azaltacak hem de metabolizmayı hızlandıracaktır.
-
Adet kramplarını yatıştırır
Adet döneminden önce veya adet sırasında alt karın bölgesinde oluşan kramplar, kadınlar arasında yaygın bir durumdur. Lavanta bu rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olur.
İran’daki 200 genç yetişkin kadında yapılan bir çalışma, adet döngüsünün ilk 3 gününde günde 30 dakika lavanta kokusunun, kontrol grubuna kıyasla (2 ay sonra) daha az ağrılı kramplara yol açtığını buldu.
Diğer araştırmalar, lavanta esansiyel yağı ile yapılan masajın menstrüel kramplara yardımcı olduğunu göstermektedir. Lavanta çayı içmek de böyle bir rahatlatıcı etkiye sahiptir.
-
Cilt lekelerini yok eder
Ciltteki aknelerin fazla yağlanmanın önüne geçerek cildi rahatlatır ve ferahlatır. Yağ oranını düzenler.
ÖNEMLİ NOT: Lavanta çayı çok az yan etkiye sahiptir. Ancak, lavanta veya benzeri çiçekli bitkilere alerjisi olan kişiler lavanta çayı içmekten kaçınmalıdır. Bu çiçeklere duyarlı insanlar, nefes almada zorluk, deri döküntüsü ve boğaz tahrişini içeren alerjik bir reaksiyon geliştirebilir. Ayrıca, hamile kadınlar, östrojen hormonunu taklit etme kabiliyeti nedeniyle lavanta çayı içerken dikkatli olmalıdır. Hamile veya emzirirken bitki çayları tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışmak en iyisidir.
*Resim gefrorene_wand tarafından Pixabay ‘a yüklendi