Propolis nedir ve faydaları nelerdir - Besinlerin sağlığımıza etkileri nelerdir

Propolis nedir ve faydaları nelerdir?

Kısaca arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladıkları çok güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip tamamen doğal bir arı ürünüdür. Propolis içeriğinde Glukoz, fruktoz, sukroz gibi şekerleri, aminoasitleri, B1, B2, C ve E vitamini ile bakır, çinko, demir, magnezyum, kalsiyum gibi elementleri de bulunduruyor.

Özetle, çeşitli bitkilerin yaprak, gövde ve tomurcuklarından işçi arılar tarafından toplanan, kovanda biriktirilen, keskin kokulu, suda çözünmeyen, acımsı tatta, balmumu ve bitki öz suyuIçeren bir madde olarak da tanımlanabilir.

Kanserle Mücadeleye Yardımcıdır: Anti-tümoral ve anti-kanserojen özelliğe sahiptir. İçeriğindeki polifenolik yapılar, kanser gelişiminin ardındaki neden olan DNA mutasyonlarının önüne geçilmesinde yardımcıdır.
Soğuk Algınlığı ve Boğaz Ağrısı İle Mücadele Eder: Kış aylarına hazırlıksız yakalanmış bağışıklık fonksiyonumuza, okul çocukları ve yaşlılara propolis takviyesi verilmesi soğuk algınlığı ve bu tür hastalıkların baskılanmasına yardımcıdır.
Kadınlarda Üreme Fonksiyonlarını Güçlendirir: Gebelik planlayan kadınlarla yapılan çalışmalarda propolis takviyesinin gebeliği kolaylaştırdığı ortaya koyulmuştur.
Yaraları hızla iyileştirir Propolisin hem insanlar hem de arılar için en değerli yönlerinden biri, doğal antiseptik nitelikleridir. Propolis veya ekstraktını yaralara sürerek, yaraları kendisinden çok daha ciddi olan enfeksiyondan koruyabilirsiniz. İkincisi de, antioksidanları, iltihaplanmayı azaltarak, yara iyileşmesini hızlandırabilir.
Cilt hastalıkları için Binlerce yıldır böcek ısırıkları, döküntüler ve her türlü cilt tahrişi, propolis ile yapılan ya da maddeyi doğrudan cilde uygulayan merhemlerle tedavi edildi. Bugün de sivilce, sedef hastalığı, egzama ve vücudumuzun en büyük organındaki diğer enfeksiyonların tedavisi için propolis etkili bir çözümdür.
Dolaşımı uyarır Propoliste bulunan diğer aktif bileşenlerin bazıları, vücuttaki dolaşım sistemini harekete geçirerek, vücudun çeşitli bölgelerinin kan akışını ve oksijenlenmesini geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu, enerjide artış, daha hızlı yara iyileşmesi ve daha sağlıklı bir metabolizma anlamına gelir. Arterlerden ve kan damarlarından kan akışı kalp sağlığını desteklemek için de önemlidir ve kan pıhtıları, ateroskleroz ve sonraki kalp krizi veya felç olasılığını azaltır.

ANTİ-BAKTERİYEL OLMASI Propolis ile laboratuvar ortamlarında yapılan araştırmalar sonucunda birçok bakteri türüne karşı koruyucu etkisi olduğu anlaşılmıştır. Arıların, kraliçe arıyı ve kendilerini dış ortamdan korumak için yaptıkları propolis, düzenli tüketiminde vücuda bakteri ve mantar sebebiyle oluşabilecek hastalıklara karşı koruma sağlar. Propolis, bu özelliğini içerdiği flavonidler, aromatik asitler ve esterler ile sağladığı anlaşılmıştır.
ANTİ-VİRAL OLMASI Propolis ile yapılan araştırmalar sonucunda sadece insanlar değil hayvanlar ve bitkilerde de virüs kaynaklı olabilecek hastalıklara karşı etkili olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle, propolis antiviral ilaç niyetine kullanılabilinir. Propolis, virüsleri öldürür ve çoğalmalarını önler.

ANTİ-TÜMÖR OLMASI (KANSERE KARŞI)

Evet, propolis ile yapılan araştırmalar onun anti-tümör olduğunu göstermiştir. Yani propolisin tümör hücreleri üzerinde gelişmeyi önleyici etkisi bulunmuştur. Araştırmacılar, propolis içeriğindeki etkin olan bu maddeleri izole etmeyi başarmışlardır.
Propolisin içeriğinde yer alan flavonoidlerin, kemoterapi veya radyasyon nedeniyle oluşacak toksik etkisine karşı koruyucu rol oynadığı anlaşılmıştır. Aynı zamanda anti-oksidan özelliği ile birlikte kemoterapinin etkisini artırdığı ve lökositler, ciğer ve böbrekler üzerindeki yan etkinin giderilmesini sağladığı ve bundan dolayı yüksek doz kullanılmasına olanak sağladığı ortaya çıkarılmıştır.

Propolis ile yapılan deneyler sonucunda şu kanser türleri üzerinde etkili olduğu gözlemlenmiştir;
- Beyin kanseri
- Pankreas kanseri
- Baş ve boyun kanseri
- Böbrek ve mesane kanseri
- Cilt kanseri
- Prostat kanseri
- Meme kanseri
- Kolon kanseri
- Karaciğer kanseri
- Kan kanseri

Diş çürüklerini önleme

Yunan ve Romalı doktorlar, arı reçinesini ağız dezenfektanı olarak kullanırlarmış. Modern çalışmalar da arı reçinesinin periyodontit ve diş eti iltihaplarında etkili olabileceğini gösteriyor. Yapılan birçok araştırma arı reçinesinden elde edilen özün, bakteriyel plakları ve diş çürüklerini azalttığını söylüyor. Ve hatta propolisin diş sinirlerinin, kemik ve kıkırdak dokularının yenilenmelerine yardımcı olduğunu görülüyor.
Parazit tedavisi

Yapılan ön çalışmalar, arı reçinesinin parazit tedavisinde kullanılabileceğini ortaya koyuyor. Yürütülen bir araştırma kapsamında, arı reçinesi kullanan katılımcılarda, giyardiyaz parazitinin tedavi başarısının R-60 olduğu görüldü.
Siğillerin yok edilmesi

3 ay boyunca farklı siğil türlerine sahip 135 hasta ile yürütülen randomize bir çalışma kapsamında, katılımcılara oral yollarla arı reçinesi, ekinezya ve plasebo verildi. Yaygın siğil türlerine sahip katılımcılarda başarı oranının s olduğu görüldü. Arı reçinesinden elde edilen sonuçlar, ekinezya ve plaseboya kıyasla önemli ölçüde daha iyiydi.

Solunum sağlığını destekler

Propolis, özellikle mevsimsel değişiklikler sırasında üst solunum sistemi tahrişiyle ilgili semptomları geçici olarak hafifletebilir. Özellikle de anti-mikrobiyal etkisiyle astım ve bronşit gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarından koruyabilir.
İltihaplanmalarınıza Mucizevi Etki: Özellikle idrar yolu enfeksiyonuna, orta kulak iltihabına, bronşite, solunum yolu iltihaplarına karşı olumlu etkisi bulunmaktadır.Propolisin sakinleştirici, ağrı kesici etkisi özellikle romatizmal ağrılarda baş ağrısı ve eklem ağrılarında da oldukça olumlu etkileri vardır.
Bağışıklığı artırır Yukarıdaki propolisin antiseptik yeteneklerinden bahsetmiş olsak da, bağışıklık sistemimiz üzerindeki etkisi çok daha fazla. Diyetinize az miktarda ekleyerek, doğal antiviral ve antibakteriyel etkileri nedeniyle bağışıklık sisteminizin gücünü gerçekten artırabilirsiniz.

Antioksidan güç Serbest radikaller, hepimizin üstesinden gelmemiz gereken bir problemdir, çünkü bunlar hücresel metabolizmanın doğal yan ürünleridir, ancak hücresel mutasyona, kansere ve diğer kronik hastalıklara neden olabilirler. Neyse ki, propolis gibi yüksek antioksidanlı bir madde vücudumuzun birçok farklı sisteminden serbest radikalleri etkisiz hale getirip yok edebiliyor.

Alerjiyi azaltır Son araştırmalarda, propolisin alerjik reaksiyonların şiddetini azalttığı bulunmuştur.
YANIK TEDAVİSİ GİBİ HARİCEN KULLANIMI

Propolis merhemi, anestezik, bakteri öldürücü ve yara iyileştirici özelliklerinin yanında kan ve lenf sistemini geliştirici özelliklere de sahiptir. Propolis ile üretilen cilt kremlerinin, yanık yaralarının iyileşmesinde yararlı etkileri yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkarılmıştır. Propolisin düzenli kullanımı sonucu antimikrobiyal etkiyi artırmakta ve yaranın iyileşmesini hızlandırmaktadır.

propolis, sahip olduğu anti-alerjik, anti-inflamatuar, anti-androjen, anti-lipaz, anti-mikrobiyal ve kolojen sentezini destekleyici etkileri nedeniyle cilt bakımı ürünlerinde de kullanılmaktadır. Propolis ve ekstraktının dermatolojik ve kozmetik kullanımı oldukça yaygındır.

Genital iltihap tedavisi

Phytomedicine dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre, propolis, genital iltihap tedavisinde yaygın bir ilaca kıyasla daha etkili. 10 gün boyunca, genital iltihapları olan 90 kadın ve erkek, propolis flavanoidleri, asiklovir (genital iltihap tedavisinde kullanılan bir ilaç) ya da plasebo merhem uygulaması yaptılar. Hastalar, merhemleri günde 4 kez kullandılar. Çalışma sonunda, propolis grubundaki 30 hastanın 24’ü iyileşti. İlaç grubundaki 30 hastanın ise yalnızca 14’ü, plasebo grubundaki hastaların ise 12’si iyileşti.Tıpkı balda olduğu gibi, propolisin sağlık açısından faydaları da üretildiği ağaçlara, çiçeklere ve mekana göre değişiyor. Propolisi, çiğ hali ile doğrudan bir yerel arı yetiştiricisinden edinebilirsiniz. Propolis piyasada balsız da mevcut; propolis özleri ya da tentürlerinin kullanımları daha kolay. Bağışıklık sistemine sağladıkları faydalar, anti-inflamatuar, anti-oksidan ve anti-mikrobiyal özellikleri açısından olduka popülerler.
ONKOLOJİ TEDAVİSİNDE PROPOLİS FAYDALARI Yapılan bir çalışmada propolisin göğüs kanseri hücrelerinde apoptoz indükleyerek antitümör aktivitesi nedeniyle göğüs kanseri tedavisi için potansiyel olduğu bildirildi.
Cezayir propolisinin etanolik ekstraktının melanom tümör büyümesi üzerindeki etkisini araştıran bir başka çalışma, propolisin yaygın flavonoid olan galangin’in apoptoza ve in vitro inhibe melanom hücrelerinin belirgin şekilde indüklediğini göstermiştir.
Türk propolisinin ayrıca endoplazmik retikulum stresi, apoptoz ve kaspaz aktivitesi indükleyerek ve mitokondriyal membran potansiyelini azaltarak insan akciğer kanseri hücreleri üzerinde seçici bir sitotoksit etki gösterdiği gösterilmiştir.

DERMATOLOJİK BAKIMDA PROPOLİS FAYDALARI Propolisin cilt bakım ürünlerinde antialerji, anti-inflamasyon, antimikrobiyal özellikleri ve kollajen sentezi üzerindeki artırıcı etkisine katkı sağlamıştır.
Yara iyileşme sürecinde deride serbest radikal aktiviteyi önemli ölçüde azalttığını gözlenmiştir.
Etanolik propolis ekstraktı kullanan akne hastaları üzerinde yapılan klinik çalışma, akne vulgaris tedavisinde yüksek etkinliğini göstermiştir.
Propolis ayrıca dokuların kollajen içeriğini arttırarak iyileşme süreci sırasında yarada pozitif kollajen metabolizmasını gösterir.
Diğer bir çalışma, özellikle insan diyabetik ayak ülseri gibi koşullar altında, yara kapanmasını teşviketmek için yara iyileşmesi için propolisin alternatif bir tedavi olarak kullanıldığını göstermiştir.
Propolis içeriğindeki flavonoidler, fenolik bileşikler, terpenler ve enzimler gibi bileşenleri nedeniyle antifungal ve antibakteriyel aktiviteler kaynaklı yara iyileşme sürecinde olumlu etkiler göstermiştir.
Kemik sağlığını artırabilir Propolis, özellikle yaralanma sonrası kemik yoğunluğunu artırarak kemikleri güçlendirebilir ve sağlıklı tutabilir.
Karaciğeri korur Propolis karaciğeri alkolün yol açtığı zararlardan koruyabilir ve karaciğerde iz oluşmasını önleyerek karaciğer hastalığı riskini azaltabilir.

Propoplis türleri

Propolis damla: Önerilen doz 1 damla/10 kg’dır. Su, meyve suyu, ekmek, bal, yoğurt vb. gıdalara damlatarak tüketebilirsiniz. Boğaz enfeksiyonunda gargara da yapabilirsiniz. Ayrıca propolis içeren ağız suyu, kanser ilaçları veya protezlerin neden olduğu ağız yaralarını da iyileştirebilir. 2 yaşından küçük çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez.
Katı propolis: Rendeleyip toz haline getirilerek kullanılır.
Toz propolis: Bal ile tüketildiğinde daha etkilidir. İçeceklerinize veya yoğurda da ekleyebilirsiniz.

Propolis krem: Her 3 günde bir cilde uygulanan krem, küçük yanıkların tedavisinde ve enfeksiyonların önlenmesinde yardımcı olabilir. Ayrıca diyabet hastalarında oluşan ayak yaralarının iyileşmesini hızlandırır. Araştırmalar, %3 propolis merheminin 10 gün boyunca günde dört kez uygulanmasının, genital siğillerin iyileşmesini hızlandırdığını göstermektedir. Uygulamadan önce cildinizi saf su ile temizleyin. Tahriş, kızarıklık ve kaşıntı olan bölgelerde ise az miktarda kullanmaya dikkat edin.
Propolis kapsül/tablet: Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, uyku problemleri ve yorgunluğun giderilmesi için kullanılır. Araştırmalar, propolisin 6-13 ay boyunca her gün ağız yoluyla alınmasının, aft ları azalttığını göstermektedir. Önerilen doz günde 2 kapsül veya tablettir. Aç veya tok karnına içebilirsiniz. 11 yaş altı çocuklara önerilmez.
Propolis sprey: Boğaz enfeksiyonları ve tahrişleri için tavsiye edilmektedir. Propolis sprey doktorunuz tarafından aksi önerilmedikçe günde en fazla 3 defa kullanılmalıdır.
Propolis şurup: Öksürük ve ağız içi yaralarında kullanılır.