Rezenenin faydaları nelerdir?
Rezenenin yiyecek olarak veya gargara, diş macunu gibi ürünlerde etken madde olarak kullanılması amacıyla ticari olarak yetiştirilmesi oldukça yaygındır. Avrupa, Rusya ve Amerika’da ülkemizdekinden daha yaygın olarak tüketilir. Bitkinin tamamı besin değeri taşır; yani açık yeşil olan gövdesi, saçaklı üst kısımları ve çiçeklerinde oluşan tohumları farklı şekillerde tüketilir. Rezenenin sebze olarak tüketimi yaygın olduğu kadar, rezene çayı ve tohumlarından elde edilen baharatı da ünlüdür.Rezene Sodyum, kalsiyum, potasyum, magnezyum ve fosfor gibi faydalı minerallerin dışında bolca A ve C vitaminleri bakımından oldukça zengindir.
- Anemiyi önler Rezene içinde bulunan bir amino asit olan demir ve histidin, anemi tedavisinde faydalıdır. Demir hemoglobinin ana bileşenini oluştururken, histidin hemoglobin üretimini uyarır ve ayrıca kanın diğer çeşitli bileşenlerinin oluşumunda yardımcı olur.
- Kansızlığı Önler: Demir ve içerisinde bulunan amino asit histidin sayesinde kansızlığın tedavisinde faydalıdır. Demir hemoglobinin içindeki en önemli bileşenken, histidin hemoglobin üretimini artırır ve kandaki bazı diğer bileşenlerin oluşturulmasında rol oynar.
- Kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur: Journal of Food Science’da yayınlanan bir araştırmaya göre, rezenenin tohumlarının çiğnenmesi tükürükteki nitrit içeriğinin artmasına yardımcı olmakta ve kan basıncını (tansiyonu) kontrol altına almaya yardımcı olmaktadır. Rezenenin tohumları çok zengin bir potasyum kaynağıdır; potasyum, hücrelerin ve vücut sıvılarının önemli bir bileşenidir.
-
Hormon dengesini düzenler
Rezene tiroid ve bezelerdeki hormon dengesini düzenleyen progesteron içerir.
- Hazımsızlığa İyi Gelir: Özellikle Hindistan’da yemeklerden sonra rezene tohumu çiğnemek çok yaygındır. Bu sindirimi kolaylaştırmak ve kötü kokuyu gidermek için yapılır. Rezene yağında bulunan bazı bileşikler sindirim salgılarının üretimini ve besinlerin daha iyi emilimini sağlar.
- Kemik sağlığını artırır Kalsiyum içeriği nedeniyle, rezene kemik gücünün ve sağlığın korunmasına yardımcı olabilir. Bir fincan rezene, yaklaşık 43 miligram kalsiyum içerir; bu da, kalsiyum bakımından yüksek miktarda yiyecek tüketmeyen ve kalsiyum eksikliği olan kişiler için faydalı olabilir. Araştırmalar, besin kaynaklarından artan kalsiyum alımının kemik mineral yoğunluğunuzu arttırdığını göstermektedir. Rezene ayrıca, kemik direncinin korunmasında rol oynayan magnezyum, fosfor ve K vitamini içerir.
- Rezene göz için faydalıdır. Rezene tohumları, görme için önemli olan A vitamini içerir. Gün boyunca bilgisayar ya da televizyon karşısında yorulan gözler ya da göz tansiyonu ve göz kuruluğu gibi şikayetleri olan kişiler için rezene faydalı bir bitkidir. Kullanımı için iki su bardağı suya bir tatlı kaşığı rezene ekleyip kaynatmalısınız. Kaynayan su gözlerinizi yıkayabileceğiniz bir ılıklığa ulaştığında bu suyla gözlerinizi yıkayabilirsiniz.
-
İç parazitleri öldürmeye yardımcı olur
Rezene oldukça etkili bir parazit öldürücüdür ve iç parazitlerin temizlenmesinde yardımcıdır.
- Gazı Geçirir: Rezene, içindeki aspartik asidin gaz çıkarıcı özelliklerinden dolayı sıklıkla kullanılır. Rezene özü bu amaçla bebeklerden yetişkinlere kadar herkes tarafından kullanılabilir. Genellikle ilaçlarda, çocuk ve bebeklerde gaz çıkartmak ve ülser olmayan dispepsi (hazımsızlık) semptomlarını azaltmak için kullanılır.
- Cilt sağlığını geliştirir Rezene, C vitamini bakımından zengin bir kaynaktır. C vitamini erken yaşlanmaya yol açabilecek serbest radikal hasarını azaltmaya yardımcı olabilecek güçlü bir antioksidandır. C vitamini aynı zamanda kollajen oluşumu ve cildin görünümünü korumada güçlü bir araç olarak gereklidir, bu da doğal olarak yaşlanmayı yavaşlatmak için iyi bir seçimdir. Kırışıklıkların görünümünü azaltmak ve cildin sağlıklı kalması için yeterli miktarda C vitamini alımı kritik öneme sahiptir. Günlük alınması gereken C vitamini 60 miligramdır, ancak tüm besin kaynaklarından daha fazla C vitamini içeren rezene cildinizin içten dışa doğru sağlıklı kalmasına yardımcı olacaktır.
- Kabızlığı ve İshali Önler: Toz halindeki rezene tohumları kabızlığı giderebilir. Bitki bağırsak hareketlerini düzenler, mide sıvılarının ve safranın salgılanmasını uyarır. Rezene karın ağrısı, ishal ve irritabl bağırsak sendromu ilaçlarının içinde yaygın olarak yer alır.Rezene bakteriyel enfeksiyon kaynaklı ishale karşı içerdiği anetol ve sineol gibi maddeler sebebiyle etkili olabilir. Ayrıca sindirim güçlüğü sebebiyle ortaya çıkan ishallerde sindirimi düzene sokan histidin amino asidi sayesinde faydalı olabilir.
- Akne için harika ve doğal bir çözümdür. Rezene tohumları düzenli olarak yenildiğinde, vücuda çinko, kalsiyum ve selenyum gibi değerli mineraller sağlarlar. Bu mineraller hormonları dengelemek ve oksijen dengesine yardımcı olmak için yardımcı olurlar. Cildinize kaynatılıp soğutulmuş suyunu pamuk yardımı ile uygularsanız, cilt sorunlarınızın azaldığını göreceksiniz.
-
Artirit
Rezene inflamatuar hastalıklara olan etkisiyle artrit ağrılarını azaltmaya yardımcı olur.
- Kanseri Önleyici Özellikler Gösterir: Çiğ sebzesi kansere karşı geniş olarak incelenmemiştir ancak rezene tohum özlerinin kanserle savaşma yetenekleri oldukça etkileyicidir. Araştırmalara göre bu özler sadece tümörün gelişimini engellemekle kalmayıp, içerisindeki flavonoidler, alkaloidler ve fenollerle kanser tedavisi sırasındaki radyasyonun olumsuz etkilerine karşı da koruma sağlar. Rezene özünün bazı göğüs kanseri ve karaciğer kanseri türlerine karşı etkili olduğu bulunmuştur ancak hormon hassas kanserler üzerindeki etkileri tartışmalıdır ve çok sayıdaki doktor tarafından önerilmemektedir.Bitkinin hem sebzesi hem de tohumu selenyum içerir. Selenyum karaciğerdeki enzim fonksiyonlarına katılarak vücutta kansere sebep olan bazı bileşiklerin uzaklaştırılmasını sağlar. İçerdiği C, A vitaminleri ve beta-karoten hücreleri serbest radikal hasarından koruyabilir, folat ise DNA hasarını onarabilir.
- Kan basıncını düşürür Rezene, yüksek potasyum ve düşük sodyum içeriği nedeniyle kan basıncını ve enflamasyonu düşürmeye yardımcı olabilir. Potasyum, sodyuma karşı çalışır ve vücuttaki yüksek tansiyonla mücadeleye yardımcı olur.
-
Rezenenin cilde faydaları
Rezenenin cilde sağlığına pek çok olumlu etkisi vardır. Çünkü bu bitki ciltte oluşan enfeksiyonlardan, mantar hastalığının tedavisine, ciltteki şişkinliklerin giderilmesinden yaşlanma karşıtı bir nemlendirici olma özelliğine kadar birçok alanda kullanılabilir. Yaprakları ve tohumunun kaynatılması ile elde edilen buhar, cildi temizler ve yüzdeki gözenekleri açar.
-
Erkeklerde
Rezenenin libido arttırıcı etkisinin yanında idrar torbası ve prostat kaynaklı sorunları da düzelterek erkeklerde orgazm süresinin artmasına yardımcı olur.
- Tansiyonu Düzenler, Yüksek Tansiyona İyi Gelir: Düşük sodyum tuzu alımı tansiyonu düşürmek için çok önemlidir ancak tüketilen potasyum miktarını artırmak da damar genişletici ve rahatlatıcı özelliklerinden dolayı bir o kadar önemli olabilir. Araştırmalara göre dünya genelinde günlük potasyum ihtiyacını tam olarak karşılayan kişi sayısı %5’ten daha düşüktür. Ayrıca potasyum, kalsiyum ve magnezyumun tansiyonu doğal olarak düşürdüğüne ilişkin çok sayıda kanıt vardır. Rezene bütün bu mineralleri ve çeşitli nitratları içerdiğinden tansiyonun düşmesine yardımcı olur ve kalp sağlığını korur.
- Vücuttaki suyu atar Düzenli olarak rezene çayının içilmesi, idrar söktürücü olarak çalıştığı için fazla sıvıların vücuttan dışarı atılmasına yardımcı olur. Ayrıca, rezene tohumu toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve idrar yolu problemleri riskini azaltır. Aynı zamanda terlemeyi teşvik eden terletici özelliklere sahiptir.
- Kalbi Güçlendirir, Kolesterolü Düşürür: İçerdiği lif, potasyum, folat, C ve B6 vitaminleri ve fitobesinler kalp sağlığını artırır. İçerisinde önemli miktarlarda lif vardır ve lif kandaki toplam kolesterolü düşürür.Bir araştırmaya göre günde günde 4,069 mg potasyum alan kişilerde (Yetişkinler için günlük potasyum ihtiyacı 4,700 mg/gündür.) iskemik kalp hastalığından ölüm riski I daha düşüktür.Rezenenin içerdiği B6 vitamini ve folat homosistein oluşumunu önler. Aşırı homosistein oluşumu kan damarlarına zarar verip kalp hastalıklarına yol açabilir.
- Sindirim sağlığını geliştirir Rezene tohumlarının kullanım alanları oldukça geniştir. Tohumlar, mide ekşimesi, bağırsak gazı (ve bebek gazı), şişkinlik ve bebeklerde kolik gibi bir dizi sindirim rahatsızlığını tedavi etmek için kullanılır. Tohumlar irritabl barsak sendromu gibi diğer ciddi sindirim rahatsızlıklarının tedavisinde yardımcı olabilecek antispazmodik ve kanserli etkilere sahiptir. Daha az bilgi olmasına rağmen, bazı kaynaklar rezene tohumlarının gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), ishal, kabızlık ve ülseratif kolit tedavisinde de yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
- Astım semptomlarını azaltır Rezene tohumlarındaki bitki besin maddeleri sinüslerin temizlenmesine yardımcı olur ve bu astım semptomlarını hafifletebilir. Balgam söktürücü özellikleri bronşit, öksürük ve tıkanıklık gibi diğer solunum hastalıklarını iyileştirir.
- Vücut Genelinde Görülen İltihaplanmaları Azaltabilir: Kolin aktif bileşiği rezenede bulunan çok önemli bir besindir ve uyku, kas hareketi, öğrenme ve hafıza üzerinde olumlu etkileri bulunur. Bu bileşik kronik iltihaplanmaların azaltılmasında faydalı olabilir.
- Emziren anneler için ideal Rezene tohumları, östrojen hormonunun özelliklerini taklit eden ve kadınlarda süt salgılanmasını artıran bir fitoöstrojen olan anethole adı verilen bir bileşik içerir. Rezene tohumu böylelikle emziren kadınlara fayda sağlar.
- Kolik Hastalığını (Gaz / Kalınbağırsak Sancısı) Tedavi Eder: İçerdiği anetol içinde bulunan thytoestrogenler sayesinde renal koliğin tedavisinde etkilidir. Ayrıda antispazmik özellikleri de tedaviye katkı sağlar.
- Kötü nefesle mücadele Rezene tohumlarını çiğnemek nefesinizi tazeleyebilir. Tohumlar tükürük üretimini arttırır ve böylece bakterileri temizler. Rezenenin yağı, mikroplarla savaşmaya yardımcı olan antibakteriyel özelliklere sahiptir.
- Menstruasyonu Düzenler: Rezene adet gördürücü bir bitkidir ve hormon faaliyetlerini düzenleyerek adet görmeyi kolaylaştırır ve düzenler. PMS’in istenmeyen etkilerini azaltan çok sayıda ilacın ve ürünün içerisinde bulunur. Geleneksel bir ağrı kesici ve rahatlatıcıdır.
- Sağlıklı bir cilt Rezene tohumları düzenli olarak yenildiğinde, vücuda çinko, kalsiyum ve selenyum gibi değerli mineraller sağlarlar. Bu mineraller hormonları dengelemek ve oksijen dengesini arttırmak için çok faydalıdır. Tükendiğinde, rezene cilt üzerinde serinletici bir etkiye sahiptir, bu nedenle cilde parlaklık verir. Ayrıca sivilce ve akne gibi cilt rahatsızlıklarının giderilmesinde etkilidir.
- Göğüs Büyümesini Destekler: Rezene tohumlarında bulunan flavonoidler östrojen miktarını artırarak tetikleyici ve güçlendirici görevi görürler. Rezene tohumu göğüslerde yeni doku ve hücrelerin oluşmasını sağlayarak göğüslerin büyümesine fayda sağlar.
- İshali tedavi eder Rezene, anethol ve cineole gibi bazı bileşenlerin dezenfektan ve antibakteriyel özelliklere sahip olması nedeniyle bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu ishalin tedavisinde yardımcıdır.
- Göz Sağlığına İyi Gelir: Yemeklerde rezene kullanmak gözlerin iltihaplanmasını önleyebilir ve erken yaşlanma ve yaşlanma kaynaklı görme sorunlarının azalmasını sağlayabilir. Bunun sebebi önemli miktarda antioksidan, detoks etkisi olan bileşikler ve uyarıcılar içermesidir. Özellikle rezene yağında kobalt ve magnezyum gibi mineraller bulunur. Ayrıca içerdiği flavonoidlerle oksidatif stres sonucu oluşan pigment hücrelerindeki ölümleri azaltabilir.
- Solunum Hastalıklarına İyi Gelir: Tıkanıklık, bronşit ve öksürük gibi solunum sistemi hastalıklarına doğal balgam sökücüler olan sineol ve anetol içerikleri sayesinde iyi gelir. Rezene tohumu ve tozu balgam atımına ve boğaz ve nasal yoldaki toksinlerin atılmasına iyi gelerek solunum sistemi hastalıklarında hızlı iyileşmeye fayda sağlar.
Rezenenin Yan Etkileri / Zararları
Rezene, besin miktarlarında tüketilmesi güvenli kabul edilen bir bitkidir. Rezene tüketmek amacıyla çayının, tohumlarının ve besin takviyelerinin kullanımı yaygındır. Kullanırken özel durumu olan kişilerin dozajı iyi ayarlaması gerekir. Kısa süreli kullanımlarda nadir olarak aşağıdaki yan etkiler raporlanmıştır.
- Mide bulantısı
- Alerji
- Menstrual akışta hafif artış.
Yüksek dozlarda rezene kullandıktan sonra nefes alma zorluğu ve kalp atışlarında düzensizlik yaşadığını belirten kişiler vardır. Kullanırken aşağıdaki özel durumların farkında olunmalıdır.
Hamilelik ve Emzirme Süresince Rezene Kullanımı: Hamilelik esnasında kullanımı hakkında yeterli bilgi yoktur. Dünyanın bazı bölgelerinde geleneksel olarak kullanılmaktadır ancak bazı araştırmacılar tarafından kullanılması hormon seviyelerini etkilediği için potansiyel olarak riskli bulunmaktadır. Bazı kişiler rezenenin düşük, adet kanaması ve bebeklerde sinirsel hasara sebep olabileceğini öne sürmektedir. Hakkında yeterli araştırma yapılıncaya kadar kullanılması önerilmez.
Emzirme süresince rezene kullanımı riskli kabul edilmektedir. Rezene çayı içtikten sonra çocuklarını emziren bir annenin çocuklarında sinirsel hasar oluştuğuna ilişkin bir rapor vardır.
Kanama Düzensizlikleri: Rezene kanın pıhtılaşmasını yavaşlatır. Kanama düzensizliği olan kişilerde kanama riskini artırır.
Hormon-Hassas Durumlar: ( Göğüs kanseri, yumurtalık kanseri, rahim kanseri ) Östrojen gibi etki gösterebilir. Östrojenden olumsuz etkilenen durumu olanların kullanması tehlikelidir.
Rezene Besin Değerleri: Kaç Kalori?
Bileşen | Birim | Ortalama | Minimum | Maksimin |
---|---|---|---|---|
Enerji | kcal | 45 | 39 | 49 |
Enerji | kJ | 188 | 163 | 204 |
Su | g | 84,70 | 84,28 | 85,31 |
Kül | g | 2,27 | 2,03 | 2,74 |
Protein | g | 3,86 | 2,34 | 6,10 |
Azot | g | 0,62 | 0,37 | 0,98 |
Yağ, toplam | g | 0,39 | 0,30 | 0,51 |
Karbonhidrat | g | 4,19 | 0,33 | 5,99 |
Lif, toplam diyet | g | 4,58 | 3,90 | 5,34 |
Lif, suda çözünür | g | 0,42 | 0,14 | 0,83 |
Lif, suda çözünmeyen | g | 4,16 | 3,76 | 4,52 |
Sakaroz | g | 0,06 | 0,00 | 0,15 |
Glukoz | g | 0,28 | 0,08 | 0,60 |
Fruktoz | g | 0,53 | 0,10 | 2,20 |
Laktoz | g | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Maltoz | g | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Tuz | mg | 472 | 285 | 760 |
Demir, Fe | mg | 11,11 | 2,11 | 22,05 |
Fosfor, P | mg | 75 | 63 | 96 |
Kalsiyum, Ca | mg | 243 | 86 | 368 |
Magnezyum, Mg | mg | 96 | 58 | 149 |
Potasyum, K | mg | 604 | 512 | 803 |
Sodyum, Na | mg | 189 | 114 | 304 |
Çinko, Zn | mg | 0,59 | 0,39 | 0,71 |
C vitamini | mg | 76,9 | 48,6 | 98,0 |
L-askorbik asit | mg | 75,9 | 48,6 | 97,5 |
Tiamin | mg | 0,023 | 0,011 | 0,036 |
Riboflavin | mg | 0,097 | 0,029 | 0,266 |
Niasin | mg | 1,875 | 1,355 | 2,245 |
B-6 vitamini, toplam | mg | 0,102 | 0,034 | 0,206 |
Folat, gıda | µg | 51 | 45 | 58 |
A vitamini | RE | 312 | 193 | 549 |
Beta-karoten | µg | 3746 | 2314 | 6582 |
Likopen | µg | |||
Lutein | µg | 4833 | 3444 | 7275 |
K-1 vitamini | µg | 482,6 | 475,7 | 487,5 |
*Resim tove erbs tarafından Pixabay ‘a yüklendi