Adaçayının faydaları nedir?
Kurutulmuş yapraklar ya da toz halinde karşımıza çıkan adaçayı, yumuşak ve tatlı kıvamı, belirgin damarları ile insan sağlığının korunmasına büyük katkı sağlar.
Adaçayı içerdiği vitaminler
Adaçayı K, B6, C, E, A, B3, B9 vitaminlerini içerir. Yanı sıra potasyum, kalsiyum, demir, manganez, çinko, magnezyum ve bakır mineralleri vardır. Az miktarda kalori, protein, yağ ve lif içermektedir. Adaçayının faydaları içerdiği bileşiklerden kaynaklanır. 160’ın üzerinde polifenol içerir. Bunların bazıları ve etkili olanları rosmanirik, kafeik, klorojenik, elagik asittir. Apigenin, luteolin ve diosmetin gibi flavonoidler de bulunmaktadır.
- Menopoz semptomlarını azaltır
Menopozsırasında oluşan hormonal dengesizliklere östrojen eksikliğineden olur. Adaçayı içindeki bileşikler östrojen benzeri özelliklere sahip olduğundan özellikle menopozda yaşanan sıcak basmaları, aşırı terleme ve sinirliliği önlemede yardımcı olmaktadır. Adaçayı yapraklarının ve takviyesinin, adet düzensizlikleri, dismenore (ağrılı adet dönemleri), amenore (adetten kesilme) gibi sorunlarla baş etme kapasitesi bulunmaktadır.
- Sindirim sistemine faydalıdır
Adaçayı yaprakları ve özü bağırsak hareketlerini yatıştırmak ve hazımsızlık belirtilerini azaltmak için gaz giderici bir bitki olarak kullanılır. Ada çayında bulunan rosmarinik asit mide ve bağırsak spazmlarını önleyerek ishal ve gastrit oluşumunu engelleyebilir. Yaprakları, bağırsaklarda meydana gelebilecek iltihaplanma, enfeksiyon ve abdominal kolik (iç organlarda oluşan kas spazmı nedeniyle ortaya çıkan ağrı) tedavisinde faydalıdır.
- Beyni Güçlendirir – Alzheimer’ı Önler ve Semptomlarını Azaltır: 2017 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre adaçayı, beyin aktivitesini artırır ve beyni nörodejeneratif hastalıklara karşı korur. Bu hastalıklar arasında Alzheimer ve bunama (demans) da yer alır. Ayrıca bazı araştırmalara ve bilinenlere göre sağlıklı gençlerde ve yetişkinlerde hafızayı, konsantrasyonu ve dikkati artırır ve güçlendirir. Özellikle yüksek zihinsel performans gerektiren işlerde çalışanlar ve eğitim hayatındaki öğrencilerin diyetine eklemesi faydalı olacaktır.
- Kan Şekerini ve Kolesterolü Düşürür: 2013 yılında yapılan geniş çaplı bir araştırmada, katılımcılara adaçayı yaprağı özü verilmiş ve metabolizmalarındaki değişimler gözlenmiştir. Buna göre katılımcılarda açlık kan şekeri, HbA1c, toplam kolesterol, trigliserid ve LDL (kötü kolesterol) seviyeleri düşmüş ve 3 aylık kullanım sonunda iyi kolesterol seviyesi yükselmiştir.
-
Kas gerginliğini azaltır
Adaçayı, düz kaslardaki gerginliği azaltan anti-spazmodik bir etkiye sahiptir ve astım atakları için buhar solumasında kullanılabilir. Hava yollarındaki mukoza tıkanıklığının giderilmesine ve iltihabı kontrol etmek veya önlemeye yardımcı olabilir
-
Böbrek taşlarını düşürür
Böbrekte ve mesanede meydana gelen taşların düşmesine yardımcı olur. Böbrek ve mesane taşları için 80 gr adaçayını bir litre suyun içerisinde kaynatıp içebilirsiniz. -
Saç tellerinin kalınlaşmasını sağlar
Saçlarınızı adaçayı ile durulayarak saç diplerinize masaj yapabilirsiniz. Bu durum hem saç tellerinizin kalınlaşmasına hem de saçlarınızın dökülmesine engel olacaktır. -
Kanı temizler
Adaçayının en önemli faydalarından biriside solum yollarında meydana gelen balgamı, mideden kaynaklanan balgam salımını ve kanda meydana gelen mikropları temizlediği bilinmektedir.
- Kötü kolesterol ve diyabete iyi gelir
Adaçayının uzun süreli (2-3 hafta) ve düzenli kullanımı (günde 2 kez çay olarak) kötü kolesterolün oluşmasını engelleyerek iyi kolesterol seviyelerini yükseltir. Yaprakları hiperlipidemik (kandaki yağ miktarında artışla karakterize bir hastalık) tip 2 diyabet hastalarda anti-hiperglisemik (kandaki yüksek şeker düzeyini indirme etkisi) ve total kolesterolde iyileştirici etkiye sahiptir.
Adaçayı yapraklarında bulunan kimyasallar karaciğerde depolanan glikoz salınımını düzenleyerek kan şekeri dalgalanmalarını önler ve tip 2 diyabetin oluşmasının önüne geçebilir. Ada çayı özleri kandaki serbest yağ asitlerinin fazlalığını temizlemeye yardımcı olarak insülin duyarlılığını artırabilir.
- Boğaz Ağrısı, Öksürük ve Soğuk Algınlığına İyi Gelir: Bir çay kaşığı adaçayını yarım bardak sıcak suda 30 dakika bekletip gargara olarak kullanmak boğaz ağrısı, öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelir. 2009 yılında yapılan bir araştırmaya göre adaçayı ve ekinezya spreyi, akut boğaz ağrısını geçirmede kullanılan klorheksidin/lidokain spreyi kadar etkilidir.
- Kemiklere İyi Gelir: Adaçayının pek dikkat çekmeyen özelliklerinden biri inanılmaz bir K vitamini kaynağı olmasıdır. K vitamini kemik sağlığı için çok önemlidir ve çok fazla besinde bulunmaz. Eğer kemik erimesinin ön belirtilerini yaşıyorsanız veya yaşam tarzınızdan dolayı pek iyi beslenemiyorsanız, adaçayı sizin için çok iyi bir tercih olacaktır. 2 gram adaçayı günlük K vitamini ihtiyacınızın C’ünü karşılar.
- Diş eti iltihaplarını tedavi eder
Soğuk adaçayı ile gargara yaparak diş eti iltihapları ve ağız içi yaraları yok edebilirsiniz. 2,5 gram adaçayı ile 100 ml suyu günde 3 kez gargara yapmak suretiyle ağzınıza alarak ağız içi rahatsızlıklarınızdan daha hızlı kurtulabilirsiniz.
- Kanserle savaşır
Adaçayı içmenin kolon kanserinin başlangıç evrelerini baskılayabildiği yapılan araştırmalarda görülmüştür. Adaçayı özlerinde bulunan karnosol, kuersetin ve rosmarinik asit gibi güçlü antioksidanlar kanser hücrelerinin büyümesini baskılar ve ağız kanseri, karaciğer kanseri, serviks kanseri, meme kanseri, böbrek kanseri ve cilt kanserine karşı etkili olabilir.
Adaçayı bitkisinin kemoterapinin neden olduğu nöropatik ağrının kontrolüne yardımcı olduğu gösterilmiştir. Kanıtlar yetersiz olsada düzenli olarak adaçayı tüketen kişilerin akciğer kanserine yakalanma olasılığı T daha az görülmektedir.
- Bellek ve Alzheimera etkileri
Araştırmalar adaçayı özünün hafif ve orta dereceli Alzheimer hastalığının belirtilerinin giderilmesinde etkili olabileceğini ortaya koymuştur. Bunu bellekte bir kimyasal haberci olarak çalışan ACH düzeylerinin parçalanmasını durdurarak yapmakta ve öğrenme, hafıza ve bilgi işleme yeteneklerinin iyileşmesine yardımcı olmaktadır.
Yaşlılığa bağlı konsantrasyon bozuklukları, dikkatsizlik gibi sorunlarla mücadele eder. Adaçayı özleri yetişkinlerde uyanıklık ve hafıza gücünde artış sağlamıştır. Zor bir sınav öncesi alınan adaçayı özü akıl yürütme gücü ve zihinsel uyanıklıkta artış sağlar.
- Vücudu Temizler – Detoks Etkisi Vardır: Doğal bir düretik ve karaciğer ile böbrekler için uyarıcı olarak vücuttaki toksinlerin idrar aracılığıyla atılmasını sağlar, bu süreci hızlandırır.Böylece lenf sistemi, böbrekler ve karaciğer üzerindeki baskı azalır. Bu çay ayrıca terlemeyi de artırarak terleme yoluyla zehirli maddelerin atılmasını kolaylaştırır.
- Diyabeti Kontrol Eder: Bu bitkisel çay vücutta açlık kan şekerini düşürür ve bu sayede pankreas üzerindeki baskıyı azaltır. Şeker hastalarının korktuğu kan şekerindeki ani yükseliş ve düşüşlerin önlenmesine yardımcı olur. Şeker hastalığı olmayan ancak bu hastalığı geliştirme ihtimali olanlarda, hastalığın önlenmesinde etkili olabilir.
- Depresyona iyi gelir
Kaygı giderici ve sakinleştirici özelliği olan adaçayının içerdiği diosmetin, apigenin ve luteolinin gibi antioksidanlar, depresyon ve stres ile mücadele sağlar. Günde bir bardak adaçayı içmek depresyondan kaynaklanan olumsuzlukla mücadele etmeye yardım eder.
- Kemik sağlığını geliştirir
Adaçayı birçok gıdada yeterli düzeyde bulunmayan K vitamini içerir. Bu vitamin kemik yoğunluğu için ve yaşa bağlı bozulan kemik bütünlüğünün korunmasında son derece gereklidir. Adaçayı yapraklarını beslenme rutininize eklediğinizde kemiklerdeki incelme ve kırıkların oluşmasını önlemeye yetecek miktarın '’sini alarak kemik sağlığıızı korumaya katkıda bulunabilirsiniz.
- Sindirime Yardımcı Olur: Mide rahatsızlığını giderebilecek ve sağlıklı sindirimi kolaylaştıracak antioksidanlar içerir ve antienflamatuar özellikler gösterir. Bitkinin antibakteriyel ve antiviral özellikleri bağırsaklardaki bakteri dağılımını dengeleyebilir, aşırı gazı boşaltıp, şişkinlik, ağrı ve kabızlığı rahatlatır.
- İştahı Artırır: Kaza, ameliyat veya uzun süreli bir hastalık geçirenler için iyi beslenip tekrar güçlenmek önemlidir. Adaçayı iştah artırıcı özellikler gösterir ve ayrıca kendisi de bazı vitamin ve mineraller için oldukça iyi bir kaynaktır.
- Kan Dolaşımını Artırır: Kırmızı kan hücrelerinin oluşması için anahtar mineral olan demir açısından zengindir. Yeterli kan hücreleriyle vücut, hücre ve organlara gerektiği kadar oksijen taşıyabilir ve onarım faaliyetlerini yerine getirebilir.
- Cilt sağlığına iyi gelir
Adaçayı içeren topikal kremler (adaçayı yaprakları ile yapılan merhem) antibakteriyel etkisiyle egzama, sedef hastalığı ve akne gibi hastalıklara karşı bir savunma hattı oluşturur. Ciltte oluşan leke ve iltihaplı bölgelere düzenli olarak adaçayı özü uygulaması çirkin görünümleri kademeli olarak ortadan kaldırabilir ve UV ışınlarından kaynaklanan cilt kızarıklığını önler. Ayrıca ciltteki yaşlanma belirtilerinin giderilmesine yardımcı olabilir.
- Vücutta oluşan çatlaklara iyi gelir. Doğumdan sonra oluşan çatlakları, karın çatlaklarını, kilo alıp verme sebebiyle oluşan çatlakları yok etmeye yardım eder. Aynı zamanda yara izlerini de geçirir. Kesiklerin ve yaraların çabuk iyileşmesini sağlar.
- Adet döngüsünü düzenler. Östrojen hormonunun aktivitesini arttırarak adetin düzensiz gelmesini engeller. Adet döneminde görülen bağ ağrısı, mide bulantısı, halsizlik, yorgunluk, depresyon, ruh halinin değişmesi gibi durumların görülmesini azaltır. Bu dönemde fayda sağlar. Adet düzensizliğine yararlı bir yağdır.
- Ağız ve diş eti hastalıklarına iyi gelir
Dişleri beyazlatma özelliği olan adaçayı, antimikrobiyal etkileriyle boğaz enfeksiyonlarının, diş apselerinin, enfekte diş etlerinin ve ağız ülserlerinin daha hızlı iyileşmesini sağlayabilir. Sentetik gargaralar yerine demlenmiş adaçayı ile günde 5 kez gargara yapmak boğaz ağrısı ve iltihabına (farenjit), diş eti kanaması ve stomatite (ağız içi iltihabı) iyi gelir. Her gargaradan sonra 1 saat boyunca yemek ve içecek tüketilmemelidir. Adaçayı gargarası diş boşluğuna sebep olan Streptococcus mutans bakterilerine engel olur.
- İltihap giderir ve anti-bakteriyeldir
Ada çayında bulunan luteolin ve rosmarinik ve ursolik asit gibi güçlü anti-inflamatuar (iltihap önleyici) bileşikler artrit, gut, bronşit ve astımla mücadele eder. Luteolin iltihap oluşmasına yol açan enzimleri baskılar. Romatizmaya bağlı iltihaplara karşı etkili olabilir. Adaçayı yapraklarının çiğnenmesi özellikle solunum ve gastrointestinal kanallarda iltihaplanmaya iyi gelebilir.
Adaçayında bulunan oleanolik asit ilaçlara (penisilin ve metisilin) dirençli bakterilerin büyümesini baskılar. Topikal olarak adaçayı uygulaması (tentür gibi) vücuda saldıran bakteriyel ve viral enfeksiyonları önlemek için kullanılabilir. Ayrıca ada çayı ve ravent (yaprak ve sapları ezilerek hekimlikte kullanılan bir bitki) içeren bir krem soğuktan kaynaklı yaraların iyileşmesi için piyasada bulunan Zovirax krem kadar etkilidir.
- Kas gerginliğini azaltır
Adaçayı, düz kaslardaki gerginliği azaltan anti-spazmodik bir etkiye sahiptir ve astım atakları için buhar solumasında kullanılabilir. Hava yollarındaki mukoza tıkanıklığının giderilmesine ve iltihabı kontrol etmek veya önlemeye yardımcı olabilir.
- Migren ve baş ağrısı kaynaklı şikayetleri azaltır
Migren sorunu olan ya da baş ağrısı çeken biriyseniz, sıcak adaçayının içine temiz bir bez batırın ve bu bezi alnınızın üzerine yerleştirip hafif bir baskı uygulayın. Bu sayede 0 iyileşme olmasa bile şikayetlerinizin önemli bir kısmı yok olacak.
- Cilt sağlığının korunmasına da katkı sağlar
Adaçayı yaprakları ile cilt sağlığınızı korumanız mümkün. Egzama ya da sedef hastalığı ve akne gibi cilt sorunları ile karşı karşıyaysanız adaçayı ile bu problemlerin giderilmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Vücutta yer alan ben ve çillerin belirginliğinin azaltılması için de kullanılan adaçayı cilt lekelerini ve ciltte oluşan iltihapları da azaltır.
- Boğaz ağrısından kurtulmanızı sağlar
Adaçayı, aşırı sıcak olmamak koşulu ile tüketildiği zaman boğaz ağrılarına da ilaç olur. Ferahlatıcı özelliği sayesinde boğazınızdan aşağıya doğru süzülürken ağrılarınızın geçmesine katkı sağlar.
- TERLEMEYİ AZALTIR
Aşırı terleme sorunu günlük yaşamımızı olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Bu durum için adaçayı iyi bir çözüm olabilir. Uzmanlar tarafından adaçayı, aşırı terleyen kişiler için önerilmektedir. 21 gün boyunca adaçayının tüketilmesi ile terlemenin önemli ölçüde azaldığı görülecektir. Bunun için adaçayını, günde iki defa içilmesi tavsiye edilmektedir.
- Bellek ve Alzheimera etkileri
Araştırmalar adaçayı özünün hafif ve orta dereceli Alzheimer hastalığının belirtilerinin giderilmesinde etkili olabileceğini ortaya koymuştur. Bunu bellekte bir kimyasal haberci olarak çalışan ACH düzeylerinin parçalanmasını durdurarak yapmakta ve öğrenme, hafıza ve bilgi işleme yeteneklerinin iyileşmesine yardımcı olmaktadır.
- Depresyona iyi gelir
Kaygı giderici ve sakinleştirici özelliği olan adaçayının içerdiği diosmetin, apigenin ve luteolinin gibi antioksidanlar, depresyon ve stres ile mücadele sağlar. Günde bir bardak adaçayı içmek depresyondan kaynaklanan olumsuzlukla mücadele etmeye yardım eder.
Adaçayı tarifi
Adaçayını çay olarak tüketmek istiyorsanız öncelikle ölçüye dikkat etmeli ve günde 2 bardaktan fazla tüketmemelisiniz.
Malzemeler:
• 1 çorba kaşığı adaçayı
• 1 buçuk bardak su
Hazırlanışı:
Öncelikle 1 buçuk bardak suyu bir cezve içerisinde kaynatın veya kettle da kaynattıktan sonra cezveye koyup ocağın atını açarak iyice kaynamasını sağlayın. Kaynayan suyu ocaktan alın, bir fincana dökün ve içerisine bir çorba kaşığı kadar adaçayını ekleyin. Bardağın ağzı kapalı olacak şekilde yaklaşık 4-5 dakika çayın demlenmesini bekleyin. Demlendikten sonra soğumadan tüketin.
*Resim congerdesign tarafından Pixabay ‘a yüklendi