Yer fıstığının faydaları

Yer fıstığının faydaları nedir?

Kuruyemiş vücudumuz için sağlıklı atıştırmalık seçenekleridir. Yağ oranları yüksek olsa da içerdikleri yağlar genellikle sağlıklı yağlardır. Ayrıca içerdiği protein ve lif kaynağı sayesinde birçok hastalığa karşı kalkan oluşturuyor.

• Safra taşlarıYer fıstığı, kan kolesterol düzeyi üzerinde ve dolayısıyla safra kesesi taşlarının gelişimini etkileyen yararlı etkiler gösterir. Safra kesesi taşları, safra kesesi içinde gelişen, çözünmeyen kolesterolün çoğundan oluşan sertleşmiş sıvı topaklarıdır. Yapılan bir çalışmaya göre; her gün yaklaşık 28 gram yer fıstığı tüketen kadınların safra taşı oluşturma riskleri % 25 oranında azaldığı görülmüştür.
• Hafızayı güçlendirirYer fıstığı belleği artırır. Bunun, beyine kan akışını artıran ve aynı zamanda güçlü antioksidan yeteneklere sahip olan niasinin ve antioksidan resveratrol’ün varlığına bağlı olduğuna inanılmaktadır. Resveratrol, Parkinson ve Alzheimer gibi nörodejeneratif beyin hastalıklarını önleme kabiliyeti için çalışan ve sağlık açısından dikkate değer yararları bulunan bir bileşikdir.
• Kilo Kontrolüne Yardımcı Olur, Obezite Riskini Düşürür: Obezite 2000’li yılların başından beri hızla artmaktadır ve modern dünya için büyük bir tehdittir. Yer fıstığı yağ ve kalori açısından yüksek olsa bile yapılan araştırmalara göre kilo almaya etkisi bulunmamaktadır.

  Gözlemlere dayalı araştırmalara göre yer fıstığı tüketimi sağlıklı kilonun korunmasına ve obezite riskinin düşmesine yardımcı olabilir.  Söz konusu bu araştırmalar gözleme dayalı olup bu gerçeği ispatlamaz. Düşünülen yer fıstığı tüketiminin diğer sağlıklı davranışların bir göstergesi olup bu sayede kilo almayı azaltıcı etkisi olduğudur. Ancak bir araştırmada düşük yağ diyetindeki bir kadına, yağ kaynağı olarak diğer besinlerin yerine yer fıstığı verilmiş ve 6 aylık süre içerisinde 3 kg zayıfladığı görülmüştür. Bir diğer araştırmada sağıklı yetişkinlerin günlük diyetine 89 gram (500 kcal) yer fıstığı eklenmiş ve bu kişiler 8 hafta sonunda düşünüldüğü kadar kilo almamıştır.Yer fıstığının diğer sağlıklı davranışlara yol açarak kilo aldırmamasının sebepleri; uzun süreli tokluk sağlaması, diğer yemek ve atıştırmaların yerini alması, bir kısmının sindirilmeden atılması, yüksek protein içermesi ve çözünmez lif içermesi olarak açıklanmıştır.

• Kalp Sağlığı: Araştırmalara göre yer fıstığı ve diğer kuruyemişlerin tüketilmesi kalp rahatsızlıklarına karşı koruyabilir.  Bu etkilerin sebebi olarak çeşitli mekanizmalar tartışılmıştır ve çok sayıda faktör sonucu bu etkilerin görüldüğü düşünülmektedir. Ancak bir konu açıktır ki yer fıstığı çok sayıda sağlıklı besin içerir. Bunlar arasında magnezyum, niasin, bakır, oleik asit ve resveratrol gibi çeşitli antioksidanlar da bulunur.
• Depresyon ile savaşırDepresyonun ana nedeni düşük serotonin seviyeleridir. Yer fıstığında bulunan triptofan, bu tür kimyasalların salınımını arttırır ve böylece depresyon ile mücadeleye yardımcı olur.

• Sağlıklı kemiklerYer fıstığında bol miktarda bulunan demir ve kalsiyum, kana oksijen taşınmasında, sağlıklı ve güçlü kemiklerin teşvik edilmesinde önemli rol oynayan faktörlerdir.
• Safra Taşını Önler: Eldeki verilere göre safra taşı yetişkinlerin %10’u ile %25 arasındaki kısmı için bir sorundur. İki araştırmaya göre sık yer fıstığı tüketimi hem kadın hem de erkeklerde safra taşını önleyebilir.Çoğu safra taşı büyük oranda kolesterolden oluşur. Bu yüzden yer fıstığının kolesterolü düşürücü etkisi olası bir açıklama olarak düşünülmektedir.  Bu bilgilerin doğrulanması için yeni araştırmalara gerek görülmektedir.
•  Antioksidan Açısından Zengindir: Yer fıstığı çoğu meyve kadar antioksidan açısından zengindir. İçerdiği antioksidanların büyük kısmı fıstığın nadiren yenilen kabuğunda bulunur. (Ancak bitkinin çekirdeği de iyi bir antioksidan kaynağıdır. Çekirdek özellikle antioksidanlar p-kumarik asit, resveratrol ve izoflavonlar açısından zengindir.  Kuruyemişi eğer kabuğuyla tüketirseniz daha farklı antioksidanları da bünyenize almış olursunuz.
• Yaraları iyileştirir ve ağrıları azaltırYer fıstığı kabukları bazı yörelerde kaynatılarak tüketilmektedir. Bu su içerdiği biochanin maddesini 4 kat fazla artırır. Bu madde vücuttaki tüm bakteri ve zararlı hücreleri idrar yolu ile söküp atar. Ayrıca yer fıstığı suyu yaraların iyileşmesinde ve ağrıların şiddetini azaltmada kullanılır.
• İyi Bir Protein Kaynağıdır: 100 gram yer fıstığında 26 gram protein bulunur ve kalorisinin %30’a yakını protein kaynaklıdır. (20) Bazı kişiler, içerisinde en çok bulunan proteinler olan arachin ve
  conarachin’e karşı alerjik olabilir ve yer fıstığı alerjisi sebebiyle hayati tehlike yaşayabilirler.
• Diyabeti Önleyebilir: En sık görülen diyabet türü düşük insülin hassasiyeti ve salgılanmasıyla karakterize olan tip 2 diyabettir. Bu hastalıkta görülen süreç tersine döndürülebilse de önleyici yaklaşım daha uygundur. Yer fıstığı düşük karbonhidrat ve şeker içeriği ile beraber iyi miktarda manganez içermesi sayesinde yardımcı olabilir. Manganez yağ ve karbonhidrat metabolizmasını güçlendirir, kas ve karaciğer hücrelerine daha çok glukoz alınmasını sağlayarak kan şekeri seviyelerini düzenler.
• Depresyon: Depresyonda genetik faktörlerin etkisi önemlidir ancak çevresel ve beyin kimyasallarındaki nörolojik değişimler de depresyona sebep olabilir. Genel olarak serotonin üretimindeki baskılanmalar bu hastalığın teşhis edilmesinde büyük önem taşır. Yer fıstığı serotonin homonu sentezi için gerekli olan triptofan amino asidi içerir. Bu hormon olumlu ruhsal durumun sağlanması ve artırılması için gereklidir. Depresyon ilaçlarının büyük bölümü de serotonin miktarını artırmaya yönelik ilaçlardır.

• Cilt Sağlığı: E vitamini ve B kompleks vitaminleri açısından zengin olan yer fıstığı cildin sağlıklı kalmasına yardım eder. Ayrıca içerdiği yağ ile cilt hücrelerinin aşırı su kaybını önleyen membranlarının güçlenmesine fayda sağlar. Pahalı bir nemlendirici kullanmaktansa bir avuç kuruyemiş yemek bazen çok daha iyi bir seçim olabilir.
• Felç Riskini Düşürür: Nadir görülen bir rahatsızlık olarak düşünülen felç ve inme hastalıklarında, yer fıstığı tüketimi hastalık riskini düşürebilir.  Bu etkinin sebebi aynı zamanda kırmızı şarap ve üzümde de bulunan resveratrol içermesidir. Bu bileşik kan damarlarını anjiyotensin kaynaklı hasardan korur. Anjiyotensin bir çeşit protein hormonudur ve aşırı su ve kan kaybı gibi durumlarda damarları büzer ve vücut için gereklidir ancak diğer durumlarda vücuda yük olabilir. Yer fıstığı ayrıca üretilen nitrik oksit seviyelerini artırarak kan damarlarının rahatlamasını sağlar.
•  Mide Kanserinin Önlenmesine Yardımcı Olur: Yeterli antioksidan kapasiteye sahip her türlü besin kanserin önlenmesinde etkili olabilir. Ancak yer fıstığı özellikle mide kanseri riskinin azaltılmasında ön plana çıkar.  İçerdiği antioksidan polifenoller, özellikle p-kumarik asit, midede toksik nitrojen bazlı bileşiklerin birikimini önler.
• Hamilelikte Faydalıdır : Hamilelik boyunca vücudun besin ihtiyacı önemli oranda artar ve bazı besinlere daha çok ihtiyaç duyulur. Bunların arasında en önemlilerinden biri doğum kusurlarının önlenmesinde, sinir sisteminin ve fetüsün beyninin gelişiminde etkili olan folik asittir. Folik asit çok çeşitli besinlerde bulunur ve yer fıstığında da önemli miktarda vardır.
•  Genetik Hataları Önleyebilir: Genetik hatalar bazen hastalıklara sebep olur. Bir hücrenin genetik materyalinde hatalar olması, yanlış kopyalanmasına yol açar. Genetik hatalar sık gerçekleşen olgular olsa da çoğunlukla zararsızdır ancak bir bölümü olumsuz değişikliklere yol açabilir. Yer fıstığı biotin içeriğiyle gen ifadesini düzenler.

NOT: Yer fıstığında en bol bulunan, arachin ve conarachin gibi proteinler bazı insanlarda hayatı tehdit edici alerjilere ve reaksiyonlara neden olabilir.

Yer fıstığı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, çeşitli vitamin ve minerallerin mükemmel bir kaynağıdır:
• Biyotin. Yerfıstığı, hamilelik sırasında önemli olan en zengin diyet biotin kaynaklarından biridir.
• Bakır. Bir diyet eser minerali, Batı diyetinde bakır genellikle düşüktür. Eksikliğin kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
• Niasin. B3 vitamini olarak da bilinir, niasin vücudunuzda çeşitli önemli işlevlere sahiptir. Kalp hastalığı riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir.
• Folat. B9 vitamini veya folik asit olarak da bilinen folat birçok önemli fonksiyona sahiptir ve özellikle hamilelik sırasında önemlidir.
• Manganez. Bir eser element, manganez içme suyunda ve çoğu yiyecekte bulunur.
• E Vitamini Güçlü bir antioksidan olan bu vitamin, yağlı yiyeceklerde sıklıkla yüksek miktarlarda bulunur.
• Tiamin. B vitaminlerinden biri olan tiamin, B1 vitamini olarak da bilinir. Vücudunuzun hücrelerinin karbonhidrat enerjisine dönüşmesine yardımcı olur ve kalbinizin, kaslarınızın ve sinir sisteminizin çalışması için gereklidir.
• Fosfor. Yer fıstığı, vücut dokularının büyümesinde ve korunmasında önemli rol oynayan bir mineral olan iyi bir fosfor kaynağıdır.
• Magnezyum. Çeşitli önemli fonksiyonları olan temel bir diyet mineralinin, yeterli magnezyum alımının kalp hastalıklarına karşı koruduğuna inanılıyor

KALP SAĞLIĞI İÇİN YER FISTIĞI
Kalp hastalığı, dünya çapında ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir.
Gözlemsel çalışmalar, yer fıstığı ve diğer fındık türlerinin kalp hastalıklarına karşı korunabileceğini göstermektedir.

Fıstık bileşimi

Bir fıstığın gerçek değerini olabildiğince doğru bir şekilde tanımlamak için kimyasal bileşimini ayrıntılı olarak ele almak gerekir.

1. 1. B1 vitamini, hücre zarlarını güçlendirmek, zehirleri vücuttan uzaklaştırmak, tokatlamayı ortadan kaldırmaktan sorumludur. Vitaminin küçük bir kısmı vücudu büyük miktarlarda kansere neden olabilen serbest radikallerden korur.
   2. Tokoferol (E vitamini) – tam kan dolaşımını destekler, alyuvarları serbest radikallerin etkilerinden korur (eğer varsa). Fıstıkların düzenli kullanımı saçları ve tırnakları güçlü kılar.
   3. B9 vitamini – hücre yenilenmesini hızlandırır, dokuları oksijen ile doyurur, karaciğer ve böbreklerde problemleri ortadan kaldırır. Hamile kadınlar için folik asit endikedir, çünkü fetüsün merkezi sinir sistemini oluşturur.

1. Vitamin PP – doğrudan su-tuz dengesinin oluşumu, fazla alkali ortadan kaldırır. Onun sayesinde vücut “doğru” yağları ve karbonhidratları işleyerek kötü olanları ortadan kaldırır. Vitamin PP proteini sentezler, vücudu enerji ile besler, ruh halini iyileştirir.
2. Vitamin B6 – amino asitlerin hızlı sindirilebilirliğini destekler, karaciğeri hızlandırır. Bu nedenle proteinler enerjiye daha hızlı dönüştürülür, hızlı bir kas dokusu büyümesi olur ve iç organların etrafında yağ yakılır.
3. Kolin – vücudun, özellikle de cildin erken yaşlanmasını önler. Hücreleri farklı doğaya zarar vermeden korur, rejenerasyonu hızlandırır, dokulara oksijen beslemesini artırır.
4. B5 vitamini beynin aktivitesinden sorumludur, hafıza ve reaksiyonu iyileştirir, psiko-duygusal arka planı normalleştirir, kronik yorgunluğu giderir ve erkeklerin hormonal arka planını normalleştirir. Yer fıstığı yemek uykusuzluğu ortadan kaldırır.
5. Askorbik asit – mevsim, soğuk algınlığı ve grip dönemlerinde bağışıklık sistemini güçlendirir. C vitamini vücuttaki tüm metabolik süreçleri hızlandırır, böylece kan glikoz seviyelerini normalleştirir ve kolesterol plaklarının birikmesini önler.
6. Magnezyum – kasları ve kemik dokusunu güçlendirir, kilo alımını artırır, iç organların duvarlarındaki toksinleri giderir, dışkıyı normalleştirir ve şişkinliği ortadan kaldırır.
7. B2 vitamini – retinayı güçlendirir, görüş ve renk algısını geliştirir. İyi kolesterol tutar, kötülüğe izin vermez.
8. Fiber bitki – sindirim sisteminin normal aktivitesine yol açar, kalsiyumun hızlı emilimini destekler, Alzheimer hastalığı üzerinde koruyucu bir etkiye sahiptir.

Yer fıstığı Besin Değerleri: Kaç Kalori?

*Resim TanteTati tarafından Pixabay‘a yüklendi