Longan (Ejder Gözü Meyvesi) Faydaları nedir?
Longan genel olarak güney Çin gibi tropikal ve subtropikal bölgelerde yetiştirilmektedir. Çin’de özellikle Kwangtung, Kwangsi, Schezwan ve Fukien eyaletlerinde bulunur. Kış aylarında uzun serin bir hava geçirdikten sonra, donma olmadan, longan ağaçları daha iyi çiçek açar. Longan meyveleri, Çin’de ağustos ortasında, Florida’da ağustos ve eylülde olgunlaşır.
Longan Çin halkı arasında popülerdir çünkü Çinliler ejderha ile longan yemenin insan sağlığı için iyi olduğuna inanır. Tıpta meyvenin eti, zehirlenmelerde bir panzehir olarak kullanılır ve meyvenin kurutulup, kaynatılması sonucunda tonik elde edilir. Longan potasyum ve bakır için iyi bir kaynaktır.
Yapılan araştırmalar sonucunda, longan meyvesinin saf oksijene maruz kalmasının cilt kızarmasını belirgin bir şekilde durdurduğu bulunmuştur. Longan meyvesinin yüksek O2 konsantrasyonlarına yanıtı, farklı depolama koşullarından kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
-
Uykusuzluk
Kurutulmuş longan meyvesi tohumları uzun zamandır uykusuzluk için geleneksel bir ilaç olarak kullanılmaktadır. TCM’de longan için endikasyon kalbi ve dalağı canlandırmak, kanı beslemek ve zihni sakinleştirmektir için kullanılmıştır. Ve hala yaygın bir şekilde uyku yardımı olarak kullanılmasına rağmen, hiçbir klinik çalışma bu etkiyi kanıtlayamamıştır. Hayvan çalışmaları uykuyu arttırıcı etkilere işaret etmektedir ve stresli farelerde longan uykusunu iyileştirmiştir. Farelerde, longan tohumu doğrudan uykuyu iyileştirmemiştir, ancak beyindeki GABA aktivitesini artırarak uykuya neden olan bir yatıştırıcı (pentobarbital) etkilerini arttırmıştır. Laboratuvar hayvanlarından elde edilen bulguları insanlara çevrilememiştir. Ayrıca Longan farelerde kaygı verici etkileri olan adenosin içermektedir. Adenosin bazen vücudun doğal uyku yardımı ve kafeinin bloke ettiği bir hastalık olarak görülmektedir. Bilim adamları, longan’daki adenosin içeriğinin geleneksel uyku ve anksiyete kullanımının açıklanmasına yardımcı olabileceğini varsaymaktadır, ancak bunu doğrulamak için uygun klinik çalışmalar gerekmektedir.
-
Gut
İnsanın gut hastalığını nasıl etkileyebileceği bilinmemektedir. Test tüplerinde, longan yaprakları gutta ürik asit birikmesine neden olan enzimi (XOD) bir şekilde bloke edebilmektedir. Gutun tedavisi için kullanılan birçok ilaç bu enzimi siyahlaştırır, ancak etkinliği klinik olarak doğrulanmıştır. Aynı hücresel çalışmada, longan yaprakları tipik gut ilacına (allopurinol) kıyasla daha zayıf bir etkiye sahipken, meyve XOD enzimini hiç etkilememiştir. Lonanın etkileri, bu spesifik testte geleneksel ilaçları bile geride bırakan papaya’ya göre çok daha zayıf olmuştur. Ayrıca bu papaya’nın gut ilaçlarından daha etkili olduğu anlamına gelmemektedir. Bununla birlikte bilim adamları longan tohumlarının hücrelerde bu yolu engelleyip engellemeyeceğini araştırmaktadırlar. Tohumlar ayrıca gutlu farelerde kan ürik asit düzeylerini düşürüyor gibi görünmektedir.
-
Yağ Yakma
Birkaç hayvan çalışması yapılmasına rağmen, longan’ın insanlarda yağ yakımı ve kilo kaybı üzerindeki etkisi hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Laboratuvar hayvanlarındaki kilo kaybının kontrollü ve doğal olmayan ortamlarda çoğu zaman insanlarda anlamlı bir etkiye dönüşmediği unutulmamalıdır. Bununla birlikte longan meyve özütü, yüksek kalorili bir diyetle beslenen sıçanlarda kilo alımını ve kan lipitlerinde bir artışı önlemiştir. Önerilen etkileri geniş ölçüde aşağıdakilerin tümünü içermiştir:
• Düşük vücut ağırlığı ve toplam yağ
• Kan trigliserit düzeylerinde azalma
• Azaltılmış karaciğer yağları
• Yağların vücutta depolanmasında rol oynayan genlerin aktivitesini azaltmış (FAS)
• LDL’yi (LDLR) azaltan genlerin aktivitesini arttırmış
• Metabolizmayı ve yağ yakımını arttırmak için varsayılan artan PPAR alfa
• Dışkı yoluyla gelişmiş yağ eliminasyonu
Ayrıca Longan meyve özleri bir tür laktik asit bakterisi olan probiyotik bakterileri (Pediococcus pentosaceus) içermektedir. Bu bitki bazlı probiyotik kilo alımını azaltmış, obez farelerde genel ve karaciğer yağları yüksek yağlı bir diyetle beslenmiştir. Longan ekstraktında olduğu gibi, bu probiyotik suş hakkındaki insan verileri eksiktir. -
Enerji Seviyeleri
Bazı bilim adamları, tohum ekstraktındaki polisakkaritlerin yorgunluğu azaltabileceğine ve enerjiyi artırabileceğine inanmaktadırlar. Farelerde dayanıklılığı arttırmış, enerji depolarını arttırmış, kas yorgunluğuna ve kramplara neden olan laktik asidi azaltmıştır.
-
Antioksidan Eylem
Longan, mükemmel antioksidanlar olarak tanımlanan gallik asit ve ellagik asit bakımından zengindir. Araştırmacılar, meyvenin özütünün serbest radikalleri nötralize edip edemeyeceğini ve bağışıklık hücrelerindeki iltihabı azaltabileceğini araştırmaktadırlar. Bununla birlikte, longan özütünün ve antioksidanlarının etkileri insanlarda araştırılmamıştır. Farelerde longan ekstresinin glutatyon ve SOD gibi antioksidan enzimleri artırarak enflamasyonu azalttığı görülmüştür. Longan tohumu ekstreleri mango çekirdeği ekstrelerinden daha fazla ellagik asit içermektedir.
-
Bağışıklık Savunması
Bilim adamları, longan hamurunun beyaz kan hücrelerinin hücre çalışmalarında aktivitesini nasıl arttırdığını araştırmışlardır. Longandaki polisakkaritlerin, bağışıklık sistemini güçlendiren en güçlü bileşikleri olduğu varsayılmaktadır, ancak bu doğrulanmamıştır. Araştırmacılar sadece bağışıklık arttırıcı etkilerin daha az asidik bir ortamda, en azından test tüplerinde daha güçlü olabileceğinden şüphelenmektedir. Bir hücre çalışmasında bilim adamları, dalak bağışıklık hücrelerinin (splenositler) sayısında longan polisakkaritlerinin artmış olup olmadığını, bu bağışıklık hücrelerinin zararlı yabancı maddeleri yutabildiğini, parçalayabildiğini ve longan’ın doğal öldürücü hücreleri aktive edip edemeyeceğini araştırmışlardır. Bir deneyde, longan pulpa polisakkaritleri, bastırılmış bağışıklık sistemlerine sahip farelerde antikor üretimini arttırmıştır. Longan’daki farklı polisakkaritler de antikor yapan ve Th2 yanıtının bir parçası olan bağışıklık B hücrelerinin aktivitesini arttırmak için çalışmıştır.
-
Enflamasyon
Bilim adamları, longan’daki antioksidanların antioksidan enzimleri ve enflamatuar yolları etkileyebileceğini, ancak insan verilerinin eksik olduğunu varsaymaktadırlar. Bağışıklık hücrelerinde, araştırmacılar longan’ın her ikisi de iltihabı iten nitrik oksit ve TNF- alfa’yı azaltıp azaltmadığını araştırmışlardır. Anahtar bir enflamatuar enzim olan COX-2’yi engelleme üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Örneğin, bir grup yaygın OTC ağrı kesici (NSAID) COX-2’yi engelleyerek çalışmıştır. Başka bir hücre çalışmasında çiçek ekstraktı, nitrik oksit ve iltihaplanmayı tohum ve posadan daha iyi azaltmak için araştırılmıştır. Yazarlar sitokinleri bir DNA düzeyinde (NF-kB ve AP-1, MAPK) arttıran inflamatuar yolakları bloke edebileceğini, ancak çok daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu öne sürmüşlerdir.
-
Kalp Sağlığı ve Kan Basıncı
Longan tohumlarından (corilagin) bir bileşen, yüksek tansiyonlu sıçanlarda kan basıncını düşürmüştür. Yazarlar, longan’ın kan damarlarını gevşeterek, savaş veya uçuş tepkisini azaltarak ve noradrenalini azaltarak hareket edebileceğini varsaymaktadır. Önerilen bu mekanizmaları doğrulamak için klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
-
Beyin Sağlığı
Longan çiçekleri sıçanlarda Parkinson hastalığını önlemiştir. Yazarlar longan’ın beyindeki dopamin nöronlarını hasardan koruduğundan şüphelenmektedirler. Ayrıca bilim adamları longan’ın antioksidanları artırdığını ve beyin hücrelerindeki iltihabı azaltıp azaltamadığını araştırmaktadırlar. Başka bir hayvan deneyinde, longan’dan gelen polisakkaritler, inmeli sıçanlarda beyin hasarını, beyindeki glutatyon ve SOD gibi artmış antioksidan enzimleri azaltmıştır. Ayrıca beyin hücrelerini koruduğu varsayılan genlerin aktivitesini de arttırmıştır. Longan içeren Geleneksel Çin Tıbbı bitkisel karışımı, Alzheimer hastalığı olan farelerde beyin hasarını önlemiştir. Bu bitkisel karışımın, beynin hafıza merkezi olan hipokampusta bir antioksidan proteini (HO-1) aktive ettiği düşünülmüştür. Bununla birlikte, longan’ın insanlarda beyin sağlığı üzerindeki etkilerinin klinik verilerin eksikliği nedeniyle bilinmediği unutulmamalıdır.
-
Bellek
Longan meyve özü, farelerde öğrenmeyi ve hafızayı geliştirmiş, ancak insan bilişine etkisi henüz keşfedilmemiştir. Farelerde, ekstrakt hipokampusta BDNF’yi arttırmıştır, hafıza için en önemli beyin bölgesi olarak kabul edilmiş ve yeni beyin hücrelerinin oluşturulabileceği birkaç bölgeden biridir. Bu ekstrakt genç beyin hücrelerinin hayatta kalmasını da arttırabilmektedir. Longan dahil 4 bitkinin bir karışımı, Alzheimer hastalığı olan farelerde hafızayı geliştirmiştir. Ayrıca beyni, bilişsel gerilemeyi önlemek için önemli olabilecek oksidatif stresten korumuştur.
-
Yaşlanmayı Durdurma
Doğrulanmamış bir teoriye göre, longan’ın antioksidan bileşikleri (serbest radikalleri nötralize edebilen ), glikoz düşürücü ve insülini duyarlılaştırıcı potansiyel yaşlanma karşıtı bilim alanında daha fazla araştırma yapılmasını gerektirmektedir. Araştırmacılar, longan’ın yaşlanmaya katkıda bulunmak için teorileşmiş bir süreç olan hücrelerde glikasyonu azaltıp azaltamayacağını araştırmışlardır. Glikasyon, önemli proteinlerin, DNA’nın değiştirildiği ve aktivitelerinin değiştirildiği bir süreçtir. Sınırlı araştırma, yüksek kan şekeri nedeniyle diyabetli kişilerin özellikle bundan etkilenebileceğini düşündürmektedir. Longan meyvesindeki proantosiyanidinlerin hayvanlarda insüline yanıtı arttırdığı görülmüştür. Teorik olarak, bu diyabet hastalarında komplikasyonların ve yaşlanmayla ilişkili sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Bununla birlikte, hiçbir klinik çalışma bunu doğrulamamıştır. Ayrıca, yaşlanmayı tetikleyen birçok faktör hala bilinmemektedir. Şimdilik, longan’ın iddia edilen yaşlanma karşıtı faydaları belirsizliğini korumaktadır.
-
Kemik Sağlığı
Yapılan bir çalışma, longan meyve özütünün kemik yapıcı hücrelerin aktivitesini artırıp artırmadığını araştırılmıştır.
-
Diyabet
Longanın insanlarda diyabet üzerindeki etkisi bilinmemektedir. Longan çiçek özü, yüksek şekerli bir diyetle beslenen farelerde insülin direncini arttırmıştır. Ayrıca antioksidan savunmayı artırdığı ve yüksek tansiyonu önlediği görülmüştür. Bilim adamları, insülin direncinin belirlediği bir durum olan metabolik sendromlu kişilerin klinik çalışmalarında araştırılmayı hak ettiğini düşünmektedirler.
-
Anemi
200 hamile kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada longan dâhil Geleneksel Çin Tıbbı (TCM) kombinasyonu anemi, kırmızı kan hücresi sayısını ve artan hemoglobin bulunmuştur. Bir ilave ilaç olarak, 2 hafta sonra sadece standart tedaviden (demir içeren fumarat, C vitamini ve folik asit ) daha güçlü bir etkiye sahipti olmuştur. 2 hafta boyunca kullanılan aynı kombinasyon, kırmızı kan hücresini, hemoglobini artırmış, yaşlılarda ve anemili kadınlarda anemiyi iyileştirmiştir. Yukarıdaki üç çalışmanın hepsinde longan, diğer özel bitkilerle birlikte günde 6 gr kuru hamur ve 2 yumurta içeren bir TCM yaklaşımı olan dietoterapinin bir parçası olarak kullanılmıştır. Longanın gözlenen etkilere kesin katkısı bilinmemektedir ve llinik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
-
Kanser Araştırması
Longan’ın kanseri tedavi ettiği veya önlediği gösterilmemiştir. Longan, çoğunlukla kanser hücrelerinde araştırılan bileşikler içermektedir. Laboratuvar hayvanları üzerinde birkaç deney yapılmıştır. Bilim adamları, çiçek, meyve veya tohumda bulunan fenolik bileşiklerin, flavonoidlerin ve polisakkaritlerin bir miktar değeri olabileceğine inanmaktadır, ancak bu hala belirsizdir. Ağartma gibi düpedüz toksik kimyasallar da dahil olmak üzere birçok maddenin hücrelerde kanser önleyici etkileri olduğu unutulmamalıdır. Fakat bu tıbbi değeri olduğu anlamına gelmemektedir
Longan tohum ekstreleri lenfoma, kolon, karaciğer, meme, rahim ve akciğer kanseri hücrelerinde araştırılmıştır. Bu deneylere dayanarak, bazı araştırmacılar longan’ın meme kanseri hücrelerinde daha fazla araştırılmayı hak ettiğini düşünmektedir. DNA düzeyinde, longan, kanser hücrelerinin bölünmesine ve yayılmasına yardımcı olan genlerin aktivitesini etkilediği için araştırılmaktadır. Bilim adamları, onkogenler olarak da bilinen kansere neden olan genleri susturup susturmayacağını ve hücrelerde kanserle mücadele eden genleri, anyonkogenleri açıp açamayacağını bilmek istemektedirler.
Özellikle önemli olduğu varsayılan kötü genlerden biri (siklin D1), ilk büyümesinden ve yayılmasından ilaç direnci ve metastazına kadar kanserin çeşitli yönlerinde rol oynamaktadır. Bununla birlikte, bu genin klinik önemi hala belirsizdir. Ayrıca bilim adamları longan formülasyon tiplerini ve hücrelerde hareket edebilecekleri yolları araştırmışlardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Matris metaloproteinazlar üzerinde Longan tohum ekstresi (test tüplerinde ve kolon kanseri hücrelerinde). MMP’lerin, kanserlerin dokuları istila etmesine ve metastazlara neden olmasına yardımcı olduğu varsayılmaktadır.
• Oto-yıkıcı mekanizmalar, mitokondrideki kaspazlar ve süreçler (Bcl-2’yi artırarak) Longan çiçek özü, kanser ve otoimmün ve beyin hastalıklarında rol oynamaktadır.
Yüksek kaliteli longan meyveleri, karaciğer, akciğer ve mide kanserlerinde izole edilmiş bileşenlerinin üzerine çıkarmaktadır. Bir araştırma ekibi longan meyvesinden (bir alfa D-glukan) bir bileşiği kimyasal olarak modifiye etmektedir ve bunun nedeni hücrelerde bir tür baş ve boyun kanserine karşı aktif olup olmadığını görmek içindir. Bu nedenle, longan’ın insanlardaki kanser üzerindeki etkileri belirlenmeden önce çok daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
*Resim นิธิ วีระสันติ tarafından Pixabay ‘a yüklendi