B9 Vitamini (Folik Asit) Faydaları

B9 Vitamini (Folik Asit) Faydaları nedir?

Folik asit birçok yerde B12 vitamini ile birlikte görev görür. DNA sentezinde gerekli olduğu için hücre bölünmesinde önemli rol oynar. Folik asit eksikliğinde hücreler yeterli şekilde bölünemezler. Folik asitin fetusta, sinir sisteminin gelişmesinde oldukça önemli bir rolü vardır. Gebelikte folik asit eksikliği; ‘spina bifida’ gibi nöral tüp defektleri başta olmak üzere çeşitli doğumsal anomalilere neden olabilmektedir. Folik asit eksikliğinin ayrıca; depresyon, ateroskleroz ve osteoporozla ilişkisi olduğu gösterilmiştir.

Amino asit ve kan hücrelerinin yapımı için gereklidir. Folik asitin vücutta deposu yoktur ve bağırsaktaki mikroorganizmalar tarafından da sentez edilir. Vücutta görev yapabilmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır.

Genetik materyal (DNA ve RNA) , kırmızı kan hücreleri yapımı için
 Yara iyileşmesi için
 Kas dokusunun oluşumu için gereklidir
 Metabolik fonksiyonlarda görev alır; kolin sentezi, çeşitli a.a. lerin oluşumu ve protein yapımı gibi.
 B6 ve B12 vitaminlerine benzer fonksiyonları vardır, kan homosistein seviyesini düzenleyerek kal hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterir.
 Pek çok gıdada bulunur. Özellikle et, yeşil yapraklı sebzeler, portakal ve portakal suyu, tam buğday ekmeği ve tahıllar.
 Yoksunluğu megaloblastik anemi meydana gelir

 Metabolizma: koenzim olarak görev aldıkları DNA ve RNA sentezi; pek çok a.a. metabolizması ve homosistein seviyesinin kontrolü için gereklidir.
 Büyüme ve gelişme: DNA ve RNA sentezinde görev alır ki hücrelerin bölünmesi, büyümesi ve gelişmesini sağlayan genetik materyallerdir
 Fetus gelişimi için gereklidir. Erken hamilelik döneminde folik asit eksikliği bebekte özellikle beyin ve sinirler üzerinde etkili olarak bazı anormalliklere yol açmaktadır. Ayrıca annede de bebeğin düşmesi, ciddi hamilelik  problemleri, kan zehirlenmesi ve plasentada anormalliklere neden olmaktadır
 Kırmızı kan hücrelerinin yapımı, kırmızı kan hücrelerinde demir içeren “heme” proteininin yapımı için gereklidir.
 Folik asit eksikliği yeterli miktarda demir bulunmasına rağmen anemiye neden olabilir.

• Göz Sağlığı Bakımından Önemli Bir Vitamindir

B9 vitamini göz sağlığı için gerekli olup yaşlılık ve diğer sebeplerle yaşayabileceğiniz görme kayıplarına karşı size koruma sağlar.

• Doğal Antidepresan Özellik Gösterir

B9 vitamini doğal antidepresan özellik gösteren bir organik bileşiktir. B9 vitamini vücuttaki serotonin ve dopamin hormonlarının salgılanmasında etkili olduğundan bu mutluluk hormonlarının salgılanması ile kendinizi daha az stresli ve daha fazla mutlu hissedersiniz.

• Saç ve Cilt Sağlığınıza İyi Gelir

Folik asit saç ve cildi besleyen ve cilt hücrelerinin yenilenmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayan bir vitamindir. Dolayısıyla cildinizin yenilenmesi ve sağlıklı yapısını muhafaza etmesi ve aynı zamanda saçlarınızın daha çabuk ve sağlıklı bir şekilde uzaması için folik asit tüketiminize özen gösteriniz.

• Sperm Kalitesini Arttırır

B9 vitamini yararları arasında sperm kalitesini arttırması da yer almaktadır. Özellikle sperm kalitesinin düşüklüğünden dolayı çocuk sahibi olmayan erkekler folik asit alımına özen göstererek spermlerinin kalitesini arttırarak çocuk sahibi olma şansını elde edebilir.

Nöral tüp defektlerini önler

Hamileliğin ilk haftalarında folik asit eksikliği , omurilik ve beyinde oluşan sorunlarla ilişkilendirilmiştir.

Buna karşılık hamilelik öncesinde ve hamilelik süresince yeterli vitamin alan kişilerin çocuklarında bu kusurların azaldığı görülmüştür. [2]

Yapılan araştırmalara göre kadınların çoğunda yeteri miktarda b9 vitamini bulunmamaktadır. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen kadınların günlük 400 mg kadar takviye alması önerilir.

Kanseri önleme

Yeterli miktarda b9 vitamini meme, bağırsak, akciğer ve pankreas gibi bazı kanser türlerine karşı koruyucudur.

Bazı araştırmalara göre v9 vitamini düşüklüğü anormal hücre büyümesi ve kanser riskini arttırmaktadır. Ayrıca düşük b9 vitamini , kansere neden olan dengesiz ve kolay bozunabilir DNA oluşumuna neden olabilir.

Ancak yapılan bazı araştırmalarda halihazırda tümör yada kanser hücresi bulunan kişilerde yüksek takviyelerin tümör ve kanser hücrelerinin büyümesine yardımcı olduğu görülmüştür. [3]

Doğal b9 vitamini yada folate dışında folik asit takviyesinin bazı kanser türleri ile bağlantısı tespit edilmiştir.

Folik asit takviyelerinin uzun dönemde kanser üzerindeki etkilerini incelemek için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Homosistein seviyesini düşürmeye yardımcı olur

Yeterli miktarda folik asit takviyesi kalp hastalıklarının oluşumu ile bağlantılı homosistein seviyesinin düşmesini sağlar.

B9 vitamini, homosistein molekülünü metiyonin moleülüne dönüştürmeye yardımcı olarak homosistein seviyesini düşürür.

Ancak bazı etkileri hala anlaşılamamış ve doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Alzhaimer riskini azaltır

Araştırmalara göre 10 yıl ve daha uzun süre yeteri miktarda b9 vitamini tüketen kişilerde alzheimer riski azalmaktadır.

• Sinir ve Beyin Fonksiyonlarının Düzenlenmesini Sağlar

B9 vitamini direkt olarak sinir ve beyin fonksiyonlarına etki eden bir vitamindir. Hafızanızı ve beyin sağlığınızı güçlendirmek istiyorsanız B9 vitaminini yeterli oranlarda tüketmeye özen gösterin.

• Kansızlık Tedavisinde Kullanılır

B9 vitaminin yararları arasında kansızlık hastalığının tedavisinde kullanılan bir vitamin olması da yer almaktadır. B9 vitamini kırmızı kan hücrelerinin üretiminde B12 vitaminine destek sağladığı için kan değerlerinizin ideal olmasını sağlamak için B9 vitamini kullanabilirsiniz.

 Megaloblastik anemi; B12 vitamini ile birlikte veya tek başına anemi tedavisinde kullanılmaktadır.
 Barsak iltihabı, barsaklar gerekli besinleri absorbe edemez. Yüksek dozda folasin ve B12 vitamini ile tedavi edilir.
 Kalp hastalıkları tedavi ve önlenmesinde; 400-800 µg dozda B 12 ve B6 vitamini ile birlikte tavsiye edilr.

Folik asit içeren besinler

Eksikliği önlemek için sağlıklı yetişkinlerin günde en az 400 mcg folat alması önerilir.
İşte folat veya folik asit içeriği yüksek 14 sağlıklı besin:

• Baklagiller. Baklagiller; fasulye, bezelye ve mercimek gibi bitki tohumlarıdır. Bu besinlerin her biri, içerdiği miktarlar değişse de mükemmel birer folik asit kaynağıdır. Örneğin, bir kâse (177 gram) pişmiş barbunya 131 mcg folat içerir. Bu da günlük ihtiyacın yaklaşık 3’ünü karşılar. Bir fincan (198 gram) pişmiş mercimek ise günlük ihtiyacın % 4’ü olan 358 mcg folat içerir.
• Kuşkonmaz. Kuşkonmaz, folat da dahil olmak üzere yoğun miktarda vitamin ve mineral içerir. Yarım kâse pişirilmiş kuşkonmaz (90 gram) yaklaşık olarak günlük gereksinimin 4’ünü karşılar.
• Yumurta. Diyete yumurta eklemek, folat da dahil olmak üzere bazı temel besin maddelerinin alımını artırmak için harika bir yoldur. Yumurta protein, selenyum, riboflavin ve B12 vitamini de içerir.
• Yeşil yapraklı sebzeler. Ispanak, lahana ve roka gibi yeşil yapraklı sebzeler, folat dahil birçok önemli vitamin ve mineral içerir.
• Pancar. Bir gün boyunca ihtiyacınız olan manganez, potasyum ve C vitamini içerir. Ayrıca tek bir kâse çiğ pancar tüketerek günlük folik asit ihtiyacının ⅓’ü karşılanabilir.
• Turunçgiller. Portakal, greyfurt, limon ve bergamot gibi turunçgiller grubu meyveler folat bakımından zengindir.
• Brüksel lahanası. Brüksel lahanası birçok vitamin ve mineral özellikle de folat bakımından zengindir.
• Brokoli. Özellikle pişirildiği zaman folik asit oranı artar.
• Fındık. Yüksek oranda protein içermesine ek olarak, lif açısından zengindir ve vücudun ihtiyaç duyduğu birçok vitamin ve mineral içerir. Diyete daha fazla fındık eklemek günlük folat ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur.
• Dana karaciğeri. Dana karaciğeri, mevcut en konsantre folat kaynaklarından biridir.
• Buğday tohumu. Buğday tohumu, buğday çekirdeğinin embriyosudur. Öğütme işlemi sırasında sıkça çıkarılsa da, folik asit dahil olmak üzere yüksek miktarda konsantre vitamin, mineral ve antioksidan kaynağıdır.
• Papaya. Papaya, Güney Meksika ve Orta Amerika’da yetişen, yüksek besleyici özellikte tropik bir meyvedir. Son derece lezzetli olan bu meyve yoğun folat içeriğine sahiptir.
• Muz. Özellikle potasyum ve folat bakımından zengindir. Folat açısından zengin birkaç diğer besinle birlikte günlük ihtiyacı kolayca karşılamaya yardımcı olur.
• Avokado. Kremsi dokusu ve tereyağına benzeyen tadı nedeniyle inanılmaz derecede popülerdir. Eşsiz lezzetlerine ek olarak, folik asit de dahil olmak üzere birçok önemli besin maddesinin mükemmel bir kaynağıdır.

Yetersizlik
Yetersizliğinde kan yapımında azalma olmaktadır. Özellikle gebe kadınlarda ve çocuklarda yetersizlik belirtileri yaygındır. Yetersizlik nedeni; yetersiz beslenme (özellikle yetersiz sebze ve meyve tüketimi), emilim bozukluğu ve vücuttan aşırı kayıp olmasıdır. Alkoliklerde de ve gebelikte folik asit yetersizliği görülebilir.

– Bağışıklık sisteminin zayıflaması, sık sık hasta olmak
– Kilo kaybı
– Çabuk üşüme
– Depresyon
– Ağız içinde pamukçuk
– Dilde şime
– İştahsızlık
– Erken saç beyazlaması
– Kronik yorgunluk
– Sinir, asbiyet ve çabuk öfkelenme
– Cinsel isteksizlik
– Kabızlık
– Dudakların kuruması ve çatlaması

*Resim MasterTux tarafından Pixabay ‘a yüklendi