Sodyumun Faydaları nedir?
Sodyum (Na) hücre dışındaki katyonlar arasında en çok bulunan elementtir. Sodyum vücudun asit-baz dengesini düzenler. Aynı zamanda organizmadaki ozmotik basıncın oluşmasına katkıda bulunur ve vücudun su tutmasını sağlar. Sodyum; kas hücrelerinin kasılmasında, hücre içi ve hücreler arası ortam arasındaki su ve elektrolit geçişlerinde görev alan bir elementtir. Günlük besinlerle alınan sodyumun miktarı yaklaşık 3 gr. kadardır. Sodyum vücuttan terleme ve idrar ile atılır. Fazla terleme ile kaybedilen tuz miktarı kadar tuz gıdalarla telafi edilmelidir. Vücuttaki tuz fazlalığı da tuz azlığı da vücutta olumsuz sonuçlar yaratır. Fazla tuz tüketen kişilerde kandaki tuz miktarı artar.
Bu durum tansiyon yükselmesine ve damar sertliğine neden olabilir. Vücutta sodyum miktarının azalması vücudun elektrolit dengesini bozarak kusma, kas güçsüzlüğü ve ağrıları,bilinç bulanıklığı ve solunum yetmezliğine yol açabilir.
Sodyum , vücuttaki birincil iyon ve elektrolittir ve kan düzenlemesi için gereklidir. Sodyum yokluğundan dolayı bedensel işlevin ciddi şekilde bozulmasına neden olur. Çok yönlü bir elementtir ve 80’den fazla farklı formda ortaya çıkar. Elektrolit olarak, vücut sıvılarını düzenler ve vücuda elektrik impulsları iletir. Diğer vitamin ve minerallerin aksine, ısının herhangi bir etkisi yoktur. Bu nedenle, etkilerini kaybetmeden farklı şekillerde ve müstahzarlarda kullanılabilir. Ayrıca, sinirlerin önemli bir unsurudur ve kas kasılmalarını düzenler.
Klorür ile birlikte sofra tuzu olarak bilinir
Sodyum, potasyum ve klorür elektrolit olarak bilinirler, elektriksel özellikleri vardır.
Elektrolitler vücut sıvılarının ve kimyasallarının gerekli dengesinin sağlanması için gereklidirler.
Ortalama bir yetişkin vücudunda yaklaşık 100 g sodyum bulunmaktadır.
Sodyum tüm vücut hücrelerimizin etrafındaki sıvıda bulunur;
Vücut kimyasının devamlılığı; vücut sıvılarının asitve bazların gerekli dengesi için
Sinir ve kas fonksiyonları için; pozitif yüklü iyondur, sinir iletilerinin gönderilmesi için ve kasların kasılması için önemlidir
Karbohidratların gerektiği gibi obsorbsiyonları ve metabolizması için gereklidir
Ter, gözyaşı, safra ve pankreatik sindirim sıvılarının içerisinde yer alır.
Su Dengesi : Sodyum, insan vücudundaki sıvı seviyelerini düzenlemeye yardımcı olan minerallerden biridir. Sodyum ve su dengesi birbirine yakındır. Sodyum ağ geçitleri ve kanalları, hücrelere su pompalamak ve vücuttaki hücre dışı sıvının miktarını düzenlemektir.
Güneş Çarpması : İnsan vücudundaki ısı düzenleyici sistemin arızalanmasından kaynaklanır. Bu tür ısı yorulması, çok yüksek sıcaklıklara sürekli maruz kalma nedeniyledir. Bu maruz kalma, vücudun normal sıcaklığı korumak için kapasitesini kaybetmesine neden olur. Bu durum, vücudun tuz ve su kaybından dolayı daha da ağırlaşır. Böylece, sodyum esansiyel elektrolit kaybını değiştirerek güneş çarpmasını veya ısı tükenmesini önlemede hayati bir rol oynamaktadır. Suya ek olarak, tuz ve şeker içeren içme sıvıları güneş çaresine karşı da elverişlidir. Tuz daha fazla rahatlama sağlamak için çiğ mango suyuyla karıştırılabilir. Sodyum seviyeleri ve sıvı dengesi, dayanıklılık sporcularının yanı sıra son derece aktif yaşantılar yaşayanlar için de çok önemlidir.
Beyin Fonksiyonu: Beyin vücudun sodyum seviyesindeki değişimlere karşı çok hassastır; Sodyum eksikliği sıklıkla karışıklık ve letarji olarak kendini gösterir. Zihni keskin kılmaya yardımcı olur ve beynin gelişimi için önemli bir unsurdur, zira beyin işlevini iyileştirmek için çalışır.
Kas Krampları : Bunlar çoğunlukla sıcak yaz aylarında elektrolit dengesizliği ve dehidrasyon nedeniyle oluşur. Vücudun uygun bir şekilde nemlendirilmesinin yanı sıra, elektrolit miktarını geri yüklemek için vücuduna sodyum açısından zengin meyve suları ve sıvılar eklenmesi önemlidir.
Yaşlanma Öncesi: Sodyum birçok yaşlanmayı önleyici kremlerde bulunan önemli bir hidratasyon ürünüdür.
Aşırı Karbon Dioksitini Gidermek: Sodyum, vücutta biriken fazla karbon dioksitin giderilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Glikoz Emilimini Düzenler: Sodyum, hücreler tarafından glikoz emilimini kolaylaştırmaya yardımcı olur ve vücudun hücre zarlarında besin maddelerinin sorunsuz bir şekilde taşınmasına neden olur.
Asit / Baz Dengesini Korur: Vücuttaki asit bazlı alkali fosfat oranlarını değiştirerek, sodyum böbreklerin reaksiyonunu ve idrara çıkma sıklığını ve içeriğini kontrol eder.
Sıvıların Düzenlenmesi : Sodyumun en önemli sağlık faydalarından biri vücudun hücrelerindeki sıvının düzenlenmesi nedeniyle insan vücudundaki ozmotik basıncın dengelenebilmesidir.
İyonların Dengesi: Sodyum, hem pozitif yüklü iyonlar hem de negatif yüklü iyonlar arasında iki dengi iyon türü arasında sağlam bir dengenin korunması için klorürler ve bikarbonatlar ile birlikteliğini paylaşır.
Kalp Sağlığını Korur: Sodyum, kalbin normal kasılmalarını korumaya yardımcı olabilir. İnsan vücudundaki kan basıncını korumada hayati bir rol oynar, ancak içeriğinde aşırı bir artış kan basıncını önemli ölçüde artırabilir ve ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olur.
Eksikliği,
Uzun süren diyare, kusma veya terleme gibi aşırı sıvı kaybı sonucunda ihtiyaç duyulabilir.
Addison hastalığı olanlarda (adrenal bezlerle ilgili düzensilik) aşırı miktarda idrarla sodyum atılımı sözkonusudur.
Hipotansiyonlu hastalarda sodyum alımına gerek duyulmaktadır.
Bu durumlar dışında eksikliğine nadiren rastlanır.
– Halsizlik
– Çabuk yorulma
– Baş ağrısı
– Mide bulantısı
– Kusma
– Huzursuzluk ve içsel sıkıntı hissi
– İştahsızlık
– Kaslarda zayıflık
– Kas spazmları ve kramplar
– Zihin bulanıklığı
– Sinirlilik
– Kas seğirmesi
– Titreme
Dikkat edilmesi gereken noktalar
Gereken miktardan fazla sodyum tüketimiyüksek kan basıncına genetik eğilimi olan hastalarda ciddi problemlere neden olabilir. Aşırı sodyum alımı ,ile sıvı miktarının artması ve kalbin aşırı yüklenmesine neden olur.
Uzun süren yüksek kan basıncı kalp krizi, felç ve böbrek rahatsızlıklarının riskini arttırmaktadır.
*Resim moritz320 tarafından Pixabay ‘a yüklendi