K vitamininin faydaları

K vitamininin faydaları nedir?

Kanın pıhtılaşma etmeni olarak tanımlanan vitamin K günlük yiyeceklerimizde yeteri kadar bulunduğu ve kalın bağırsakta bakterilerce yapıldığı için yetersizliğinde oluşan bir hastalık tanımlanmamıştır. Yağda eriyen bir vitamin olup emilimi için safra asitlerine ve yağa ihtiyaç vardır.

K vitamini ; dokularda kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesinde, hücre büyümesinde, oksidatif streste, hemostaz* ve kan pıhtılaşması vb. birçok biyolojik aktivitelerde önemli rol oynamaktadır. K vitamininin, vitamin K1 ( Fillokinon ) ve vitamin K2 ( Menaquinon ) olmak üzere 2 doğal formu vardır. K1 vitamini bitkisel kökenli olup, günlük diyette yer alır. K2 vitamini ise, bağırsaktaki bakteriler tarafından sentezlenir. Tek sentetik form olan ve suda çözünen vitamin K3 (Menadion) ise, karaciğerde K2 vitaminine dönüşür.

• Özellikle otuzlu yaşlardan itibaren yaşanacak olan kemik minerallerinin yoğunluğundaki azalma karşısında K2 vitamini faydaları etkili olmaktadır. Genç yaşlarda kemiklerin güçlenmesi için kalsiyumun yeterli oranda alınması ilerleyen dönemlerde yaşanacak olan problemlerin önlenmesini sağlayabilir.
• K2 vitamini kalsiyumun kemiklerde depolanmasına yardımcı olmaktadır.
• Aynı zamanda atardamarların duvarlarında sertliğe yol açan kalsiyum birikimini de önlemektedir.
• Kemik sağlığını korumak isteyenler için oldukça önemlidir. K2 vitamini kalp ve damar sağlığının yanı sıra kemik sağlığı açısından da oldukça önemlidir. Bu nedenle yeterli miktarda alınması gerekir.
• K2 vitamini sağlıklı arter ve kemiklere sahip olmak isteyenler için gerekli vitaminlerden biridir.
• Damarların temizlenmesini sağlarken ve aynı zamanda kemiklerde kalsiyumun toplanmasına yardımcı olmaktadır.
• K2 vitamini aynı zamanda kıkırdaklarda oluşacak kireçlenme probleminin de önlenmesi üzerinde etkili olmaktadır.

Diş sağlığını korur

K2 vitamininin diş sağlığına katkıda bulunduğuna inanılmaktadır. Ancak bu konudaki çalışmalar, tıp dünyasında hala devam etmektedir. Bazı araştırmacılara göre K2 vitamini, dişlerin daha güçlü ve sağlıklı olmasına yardımcı olur. Bunun nedeni ise K2 vitamini tarafından osteokalsin aktive edilmesidir. Osteokalsin, diş sağlığında görev alan temel düzenleyici proteinlerden biri olma özelliği taşır.

Bilişsel sağlığı güçlendirir

K vitamini, epizodic hafızayı güçlendirir ve unutkanlığa iyi gelir. 70 yaş üstü bireyler arasında yapılan bir çalışmada kanında en yüksek K vitamininin bulunduğu yaşlıların en yüksek sözel hafıza performansına sahip oldukları gözlemlenmiştir.

-Vitamin K karaciğerde kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde kanın pıhtılaşması engellendiği için kanama durmayabilir. Kemik gelişimi için de önemlidir.

 Yağda çözünen bir vitamindir. Kanın pıhtılaşmasından, kesik ve yaraların iyileşmesinden sorumludur. Yeni doğan bebeklere ve ameliyat hastalarına verilmesi önemlidir aşırı kanamaları
engeller.
 İki formda bulunur;
 K1; pek çok yiyecekte özellikle koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.
 K2; barsaklarda doğal olarak bulunan bakteriler tarafından sentezlenir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları
Karaciğer ve sindirim sistemi bozukluklarında özellikle safra akımının engellendiği durumlarda K vitamini kullanılması yetersizleşir. Uzun süren antibiyotik tedavileri de bağırsakta harabiyet yapacağından vitamin K etkinliğini azaltarak yetersizlik yapabilir. Fazlalık belirtisi olarak suda çözünen türevleri yenidoğan sarılığı (hiperbiluribinemi) yapar.

 Eksikliği çok görülen bir vitamin değildir.
 Çok uzun süreli antibiyotik kullanımı sonucu , zararlı bakteriler yanında yararlı bakterilerin de zarar görmesi nedeniyle, kc hastaları veya yağ absorbsiyon bozukluğu olan hastalarda
eksiklik görülebilir.

 Kan pıhtılaşması; Kalsiyum bağlayıcı proteinler olarak bilinen küçük bir grup proteinin kimyasal aktivasyonu için gerekli bir vitamindir.
 Karaciğer, K vitamininden dört protein sentezler, Faktör II, VII, IX ve X, bu faktörler kanın pıhtılaşması için esansiyaldir.
 Eliniz kesildiğinde K vitamini doğrudan giderek, prekürsör proteinlerden bu faktörlerin sentezlenmesini ve kanın pıhtılaşmasını sağlar.

 Kemik metabolizması;
 Kemik yapımında K vitaminin rolü tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı veriler kalsiyum metabolizmasında rol alabileceğini göstermektedir.

Kullanım;
 Ameliyat öncesinde veya sonrasında veya doğum sonrasında kullanılmaktadır.
 Osteoporoz; menapoz sonrasındaki kadın hastalarda yapılan denemede, günlük 1000 mg dozda tedavi ile üriner yolla kalsiyum atılımında belirgin bir düşüş gözlenmiştir.
 Günlük 100 mg dozda kullanımı aşırı menstrual kanamaları azaltmaktadır. Ancak günlük alınması gereken dozun üstünde kullanımı reçete gerektirmektedir, doktor kontrolünde olmalıdır.

 Yağda çözünen bir vitamin olmasına karşın birikmez ve toksisite sorunu meydana gelmez.
 Varfarin gibi kan sulandırıcı ilaç kullananların K vitamini kullanmaması gerekir.
 Yüksek dozda vitamin E (1000 IU), vitamin K metabolizmasını etkileyebilir ve kanama riskine yol açabilir.

Günlük K Vitamini Gereksinmesi
Günlük ihtiyaç yetişkin erkekler için 80 mcg, kadınlar için 65 mcg, bebekler için 5-10 mcg, çocuklar için 15-20 mcg’ dir. K Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler
En zengin kaynakları, ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıklardır.

• Ispanak, kıvırcık lahana, kara lahana, pazı, pancar yaprağı, kuşkonmaz, brokoli, karnabahar, maydonoz, şalgam, hindiba
• Taze fasulye, soya, bezelye, meksika fasulyesi
• Kırmızı et, tavuk, tavuk ciğeri, ördek, böbrek, karaciğer
• Yumurta, süt ürünleri, tere yağı, yoğurt, peynir
• Üzüm, kivi, çilek, avokado, nar, domates, yaban mersini, böğürtlen, mürdüm eriği, kuru incir, kırmızı kuşüzümü
• Kaju, ceviz, fındık, pikan cevizi

*Resim Emilian Danaila tarafından Pixabay ‘a yüklendi