Nane’nin (Mentha) faydaları

Nanenin ( Mentha) faydaları nelerdir?

Sofraların vazgeçilmez bitkisi olan nane , sağlık açısından çok faydası olan bir bitkidir. Dünyada 25-30 kadar türü bulunan nane, çoğunlukla nemli yerleri sever. Hoş kokulu olan bu bitki türü aynı zamanda şifa deposu olarak bilinir.
Nane bitkisi, iştah açar. Sinirleri yatıştırır ve vücuda rahatlık verir. Strese ve baş ağrısına iyi gelir. Spazm ve kalp çarpıntısı riskini azaltır. Ateşi düşürür. Sindirim sistemi ve mide için çok faydalıdır. Sindirimi kolaylaştırır. Gaz söktürücüdür. Bağırsak kurtlarını düşürmeye yardımcı olur. Ülsere ve mide yanmasına iyi gelir. Kusmayı, mide bulantısını ve ağrısını önler. Grip, bronşit gibi soğuk algınlıklarında ve öksürükte faydalıdır. Diş ağrısını ve ağız kokusunu giderir. Anne sütünü arttırır. Sinirsel iktidarsızlığa iyi gelir.

Nane ballıbabagiler ailesinin Mentha cinsini oluşturan ve tüm dünya da yetiştirilebilen 25-30 türün ortak adıdır. Nemli yerleri seven nane, hoş kokulu, ferahlatıcı bir bitkidir. Binlerce yıldır mutfakların vazgeçilmez baharatı olan ve şifa dağıtan nane, önceleri yemeklere tat katmak için kullanılmaktaydı. Günümüzde ise birçok hastalığa karşı faydalarından yararlanmak için kullanılmaktadır.

• Solunum Yollarına Faydası

  Nane faydaları denilince, şüphesiz ki ilk akla gelenlerden biri solunumu rahatlatıcı özelliğidir. Ferah ve nefes açıcı bir özelliği bulunan nane sayesinde, özellikle de astım hastalığının vermiş olduğu rahatsız edici yan etkilerden kurtulmak mümkündür.

  Astım ve bronşit hastalarında görülen, solunumu yavaşlatan ve nefes alıp vermeyi zorlaştıran etkiler, nane tüketimi ile azalabilir. Bu sebeple nefes açıcı spreylerin içeriğinde de nane aroması kullanılmaktadır.

  Öksürük, göğüs sıkışması, bronşlardaki tıkanıklık hissi, boğaz ağrısı ve boğaz tahrişini önlemek için nane kullanımı tavsiye edilmektedir.

• Nane, sindirim sisteminin fonksiyonlarını destekler! Nane, mideyi, bağırsakları ve kanı temizleyici özellikte bir bitkidir. Yaş ya da kuru nane tükettiğimizde bağırsaklarımızın daha iyi çalıştığını, kabızlık, şişkinlik, gaz gibi sorunların yaşanmadığını gözlemleriz. Sağlıksız bir öğün ya da üşütme sebebiyle ortaya çıkan mide ağrılarında nane çayı içmek, bir tutam taze nane yemek iyileştirici etki gösterecektir. Nanenin mide rahatsızlıklarına iyi geldiğini mide bulantısı konusunda da deneyimleyebilirsiniz. Şöyle ki yolcuklarda mide bulantısı, kusma sorunu yaşayanlar yanlarında bir tutam taze ya da kuru nane bulundurup bunu kokladıklarında mide bulantısının geçtiğini fark edecektir. Bu bakımdan günlük yemeklerinizde, çorbalarda, salatalarda bir tutam nane tüketmek ya da bir fincan nane çayı içmek “iyi” gelir.

• Ağız Bakımında Oldukça Önemlidir

  Nane ağız içi temizliği için de faydalı bir bitkidir, ağızda zararlı bakterileri ortadan kaldırdığı gibi kötü nefes kokusunu giderebilir. Etkili bir mikrop öldürücüdür. Ağızda çiğnenerek tüketildiğinde mikrop ve bakterilerin verdiği zararları giderir, aynı zamanda diş etlerini ve dişleri güçlendirir.

• Mevsimsel alerjilere iyi gelir

  Mevsimsel alerjiler ve saman nezlesi ( rinit ) dünya çapında milyonlarca insanı etkiler. Nane yapraklarından elde edilen ekstraktların, saman nezlesi ve mevsimsel alerjiler ile ilişkili ciddi belirtileri şiddetlendiren bazı kimyasalların salınımını baskıladığı gösterilmiştir. Nane mevsimsel alerji belirtilerinin giderilmesinde umut verici bir tedavi sunabilir.

• Astımı rahatlatır Astım hastalarına nane tüketimi yatıştırıcı bir etki getirmesiyle ilişkilendirilmiştir. Nane, iltihap önleyici özelliklere sahiptir. İyi bir gevşeticidir ve tıkanıklığı giderir. Bununla birlikte, nane dozunuzu çok fazla aşmadığınızdan emin olun, aksi takdirde solunum kanallarını tahriş edebilir.
• Tedaviler Alerjiler ve Saman Nezlesi Mevsimsel alerjiler ve saman nezlesi (rinit olarak da bilinir) dünya çapında milyonlarca insanı etkiler. Nane yapraklarından elde edilen ekstraktların, saman nezlesi ve mevsimsel alerjiler ile ilişkili ciddi nazal semptomları şiddetlendiren bazı kimyasalların salımını inhibe ettiği gösterilmiştir.
• İrritabl Bağırsak Sendromuna İyi Gelir: İrritabl bağırsak sendromu yaygın bir sindirim yolu düzensizliğidir. Karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve bağırsak alışkanlıklarında değişikliklerle karakterize olur. IBS sıklıkla beslenme değişiklikleri ve ilaç kullanımıyla tedavi edilir ancak araştırmalar bitkisel çözüm olarak nane yağı kullanılmasının da yardımcı olabileceğini gösteriyor.Nane yağı mentol içerir ve mentolün IBS semptomlarını, sindirim yolundaki kasları rahatlatarak azalttığı düşünülüyor.  700 hastanın incelendiği bir bilimsel araştırmada nane yağı kapsülleri kullanan hastaların belirtilerinde büyük azalmalar gözlenmiştir.  Sonuçları değerlendirirken bu araştırmalarda taze nane yaprakları değil nane yağı kapsülleri kullanıldığı göz önüne alınmalıdır.

• Baş Ağrılarını Giderir Nane birçok çeşit baş ağrısını tedavi edebilir ve bunlara migren de dahildir. Bu bitkide, ağrı hassasiyetinizi azaltacak bir ağrı kesici etkisi bulunmaktadır. Ayrıca kan dolaşımını hızlandırıp, gergin kasları rahatlatır. Yapılan bir araştırma sonucunda nanenin ayrıca hafızayı güçlendiren ve daha tetikte olmanızı sağlayan özellikleri bulunmuştur.
  1. 3 damla nane yağını, 1 yemek kaşığı zeytinyağı içerisine karıştırın. Bu yağ karışımını boynunuzun arkasına ve şakaklarınıza sürün. 5-10 dakika boyunca masaj yapın. Nanenin kokusunun da ayrıca bir sakinleştirme etkisi vardır.
  2. Bir bardak sert nane çayı içmekte baş ağrınızı dindirmenize yardımcı olabilir.

• Depresyona Karşı Nane: Çağımızın en yaygın ve ciddi hastalıklarından birisi olan depresyon ve türevlerine karşı nane etkili bir tedavi metodu olabilir. Nanenin etkili kokusu sinir sistemi üzerinde çok etkili ve faydalı bir uyarıcıdır. Eğer kendinizi halsiz, endişeli ve depresif hissediyorsanız bir fincan nane çayı ile sorunu kısa sürede çözebilirsiniz.Nane çayı dışında alın kısmına topikal olarak nane uygulayabilir veya salata yaparak ağızdan tüketebilirsiniz. Nanenin bu konuyla ilgili faydasından maksimum derecede faydalanmak isterseniz yastığınızın içine veya altına koyarak sürekli kokusunun sisnir sistemeni olumlu anlamda uyarmasını sağlayabilirsiniz.

• Nanenin Cilde Faydası

  Nanenin cilde faydası antiseptik özelliğinden kaynaklıdır. İltihap giderici özelliği ile cilde uygulanabilen nane, ciltte kaşıntı, kızarıklık, tahriş gibi sorunları azaltmanıza olanak sağlar.

  Yara ve kesiklerde hatta böcek ısırığı gibi durumlarda nane uygulamasının cildi rahatlattığı bilinir ve eski çağlardan beri kullanılan bir yöntemdir.

  Naneyi cildinize uygulamak için, nane yapraklarını sıcak suda bekletip demledikten sonra, bir pamuk yardımıyla suyunu cilde sürebilirsiniz. Günlük olarak tonik gibi uygularsanız, cildinizin ferahladığını hissedersiniz.

• Sinir Sistemine Faydası

  Nane faydaları arasında özellikle depresyonu önlemesi ve stresi azaltması gibi faydaları da mevcuttur.

  Hoş kokusu sayesinde zihni rahatlatıcı etkisi bulunan nane, baş ağrısından kurtulmak için de en etkili yöntemlerden biridir. Nane yağı ile başınıza masaj yaparsanız, o bölgede oluşan ferahlık hissi ile ağrınızın hafiflediğini hissedersiniz.

• Hafızayı Güçlendirir

  Nanenin sinir sistemi üzerinde etkili bir bitki olduğunu söylemiştik. Bunun yanında nane bellek sağlığı için faydalıdır, belleği zinde tutar ve açar. Nane ağızda sakız şeklinde kullanıldığında zihni açar.

• Nane, emzirme döneminde memeleri korur! Yeni doğum yapan annelerin en önemli sorunlarından birisi meme uçlarında çatlaklar, yaralar oluşmasıdır.  Nedeni ya da mantığı tıbbi olarak henüz kanıtlanamamış olsa da, bu dönemde düzenli olarak nane yemenin, nane çayı içmenin meme uçlarında çatlak ve yara oluşumunu engellediği biliniyor.

• Prostat kanseri ve damar tıkanıklığını önler

  Nanede bulunan rosmarinik asitin antioksidan aktivitesi E vitamini nkinden daha güçlüdür. Rosmarinik asit kanser ve damar tıkanıklığı riskini azaltırken serbest radikallerden kaynaklanan hücre hasarlarını önler. Klinik öncesi araştırmalar, nanenin radyasyonun neden olduğu DNA hasarına ve hücre ölümüne karşı koruduğunu gösterir. Araştırmalar, nanenin prostat kanseri büyümesini önlediğini göstermiştir.

• Soğuk algınlığına iyi gelir Nanenin, burun, boğaz, bronşlar ve akciğerlerin tıkanıklığını temizlediği bilinmektedir. Bunun yanı sıra nanenin anti-enflamatuar özellikleri de solunum kanallarında kronik öksürüğün neden olduğu tahrişi hafifletir.
• Hazımsızlığı Rahatlatır: Nane ayrıca hazımsızlık ve mide bozulması gibi diğer sindirim problemlerinde etkili olabilir. Birden fazla araştırma yemeklerle beraber tüketilen nanenin veya nane yağının yemeklerin midede kalma süresini kısaltarak hazımsızlık sorununa iyi geldiğini belirtiyor.  Bir araştırmada bu etkilerin gözlenmesi için hazımsızlık yaşayan kişiler kapsül halinde nane yağı ve kimyon yağı kullanmış ve tedavi sonucunda ilaç tedavisine çok benzer sonuçlar elde edilmiştir.

• Beyin Fonksiyonlarını İyileştirir: Sindirmenin yanı sıra nane yağının aromasının da beyin sağlığını güçlendirmek gibi faydalar sağladığı iddiaları vardır. 144 genç yetişkinin katıldığı bir araştırmada 5 dakika boyunca nane yağı aroması koklayan kişilerde, girdikleri test sonuçlarına göre hafıza gücünde önemli artışlar ölçülmüştür.  Bir diğer araştırma nanenin araba kullanırken tetikliği artırdığını, anksiyete, moral bozukluğu ve halsizliği giderdiğini belirtmektedir.
• Nane Kilo Vermeyi Kolaylaştırır: Nane sağlıklı bir şekilde kilo vermeye yardımcı olabilir. Nane etkili bir uyarıcı oduğundan dolayı besinlerin etkili bir şekilde sindirilmesine yardımcı olabilir. Bu noktada sindirim enzimlerini uyarır ve yağ yakma etkisini arttırır.

• Hazımsızlığı giderir

  Nane bitkisinin sindirimi hızlandırmak ve kolaylaştırmak için safra akışını teşvik ettiği düşünülmektedir. Kapsül olarak alınan nane yağı ve kimyon yağı birleşimi hazımsızlık tedavisinde kullanılan ilaçlara benzer etkilere sahip olduğu gösterilmiştir. Özellikle nanenin yağı hazımsızlığı hafifletmektedir.

• Soğuk algınlığı ve ateşe iyi gelir

  Nane balgam ve mukusun parçalanmasına yardımcı olan doğal ve hoş kokulu bir dekonjestan (burun tıkanıklıklarını gidermek için kullanılan geniş bir ilaç sınıfı) olan mentol içerir. Mentol soğutma etkisine sahiptir ve özellikle çay ile birlikte kullanıldığında boğaz ağrısı nı ve gribi hafifletebilir. Ayrıca yüksek ateş sırasında tüketildiğinde terlemeyi tetikler ve böylece ateşi kırıp iyileşme sürecini hızlandırabilir.

• Depresyonu önler Nane vücutta enerji artışı sağlayan oldukça aromatik bir doğal uyarıcıdır. Depresyon ve bitkinliği gidermek için nane yağını vücudunuza uygulayabilir veya buhar şeklinde soluyabilirsiniz.
• Ağız Kokusunu Giderir: Nane aromalı sakızlar ve şekerler ağız kokusunu gidermek isteyen kişilerin ilk tercihidir. Uzmanlar bu ürünlerin çoğunun ağız kokusunu birkaç saat boyunca maskelediğini düşünmektedir. Ancak bu ürünler sadece kötü kokuyu maskeler ve ağızda kötü kokuya sebep olan bakteri ve diğer maddeleri azaltmaz.  Diğer yönden nane çayı içmek veya taze nane yaprakları çiğnemek hem kötü kokuyu maskeler hem de antibakteriyel özelliklerinden dolayı bakterileri öldürür. Bu konuda nane yağı da oldukça etkili olabilir.

• Mide Bulantısını Tedavi Edebilir: Nane yaprakları, özellikle taze yapraklar mide bulantısı ve baş ağrısına karşı etkilidir. Çok sayıda kişi mide bulantısına etkili bir çözüm olarak mentol veya nane aromalı ürünleri tercih eder.

*Resim congerdesign tarafından Pixabay ‘a yüklendi