Domatesin faydaları nedir?
Domatesin sağlık açısından inanılmaz faydaları vardır.
Domatesi bu kadar sağlığa faydalı kılan özelliği hiç şüphesiz içerdiği yüksek değerde ve çok farklı vitaminler ve besinlerdir. Orta boy bir domates ( 123 gram) ortalama 22 kalori, 0 yağ ve 1 gram protein içermektedir. Domates A ve C vitamini açısından zengindir. Bunun aynında folik asit açısından zengin bir kaynaktır. Ayrıca domates alfa lipoik asit, likopen, kolin, folik asit, beta-karoten ve lutein de dahil olmak üzere birçok besin içermektedir.
Domates in İçerdiği Maddeler:
Likopen ( kanseri önleyici etken madde), Folik Asit, A vitamini, B1 Vitamini, B2 Vitamini, C vitamini, K Vitamini, Bitkisel Yağlar, Protein, Karbonhidrat, Demir, Kalsiyum, Potasyum
Kulağa ilginç geliyor olsa da, domates bazen derdi ve tasayı silip götürebilir. Her ne kadar, bu aralar çokça duyduğunuz, domatesin prostat kanseri riskini azalttığına dair yeteri kanıt yok yorumlarına rağmen, kanıtlanmış birçok yararını size sayabiliriz.
Domatesin içeriğinde bulunan A ve C vitaminleri, folik asit, potasyum, gıda lifi ve koruyucu antioksidanların yararları tartışılamaz. Organik domatesler, bazı kimyasallardan arınarak yetiştirildiği için, daha fazla flavonoit içerirler. Aynı zamanda antiviral özellikleri bulunur. Size sunduğumuz 5 madde ile, neden sandviçlerinize, omletlerinize, soslarınıza ve salatalarınıza domates eklemenin önemini göreceksiniz.
- Cildinizi Korur : Kabuğu incecik bu meyvenin, cildinize güneş koruyucu krem etkisi sağladığını biliyor muydunuz? Yapılan bir araştırmada, güneş yanıklarından şikayetçi ve güneşe karşı hassas cilde sahip olan bir grubun günlük beslenmelerine domates eklendi. Akdenizde yaygın olan bu tarz bir beslenme düzeni uygulayanların ciltlerinin, 10 hafta sonunda güneşin UV ışınlarına karşı daha güçlü bir hal aldığı belirlendi.
- Yaşlanmaya Karşı Savaşır : Domateslerin, serbest radikalleri önleyici likopen ve beta karoten içerdiğini söylemiştik. Bazı hücrelerde, serbest radikaller DNA ya B ye varan hasarlar verirler. Domatesleri, her zaman tavsiye ettiğimiz az miktarda zeytinyağı ile birlikte tükettiğinizde, yaşlanmaya karşı vücudunuz daha güçlü bir hale gelir. Gerçek Yaşınız hesaplanırken, kan basıncı seviyeniz çok önem taşır. 115/76 ve daha az seviyede bir kan basıncı seviyesi sayesinde, 12 yıla kadar gençleşebilirsiniz.
- Kan Basıncınızı Düşürür : Tostlarınız içine domates ekleyin. Bu meyveler (hayır yanlış yazmadık, domates meyvedir, sebze değil) kan basıncınızı düşürmeye yararlar. Hipertansiyondan şikayetçi bir grup hasta üzerinde yapılan bir araştırmada, hastaların günlük besinlerine domates eklendi. 8 hafta süren araştırmada her gün domates tüketen hastaların sistolik kan basıncınca 10 derece düştüğü ve diyastolik kan basıncı değerlerinin de 4 derece düştüğü gözlendi.
- Gribi Önler : Karotenler (likopen ve beta karoten) gibi sebze ve meyvelerden elde edilen koruyucu pigment değerleri düşük olan insanların, günlük domates tüketmesi önerilir. Bakteri ve virüslerle savaşmaya yardımcı olan karoten bileşikleri çok önemlidir. Günlük domates ihtiyacınızı bir bardak domates suyu ile giderebilirsiniz. Göreceksiniz, soğuk algınlığı ve gribe karşı vücudunuz çok daha dirençli olacaktır.
- Kolesterolü Kontrol Eder : Günde bir domates, sizin arter ve kalp sorunlarınıza karşı olan savaşınızda en güçlü dostunuz olabilir. Günlük domates yemeye başladıktan sonraki 4 hafta içerisinde HDL kolesterol seviyeniz artar, bununla beraber LDL kolesterol seviyeniz düşer.
Bilimadamları domatesin kanı daha akışkan hale getirerek damar tıkanıklığı ve daralmasını engellediğini açıkladı. Domates suyu da benzer bir etki yaratıyor.
Kalp krizinin en önemli nedenlerinden biri sayılan damarlardaki daralma ve tıkanıklığa karşı doğal bir tedavi yöntemi keşfedildi: Domates….
Vücutta bir yara açıldığı zaman kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kan kaybını engelleyen kan pıhtısı hücreleri çok yoğun olduğu zaman damar tıkanıklığı ve daralmasına neden olabiliyor.
Bazı kişilerde de pıhtılaşmayı sağlayan Platelet maddesi çok yoğun olarak bulunuyor, bu da damardaki kan akışını giderek zayıflatıyor ve zamanla damar tıkanıklığına neden oluyor. Yapılan araştırmalar domateste bulunan bir maddenin pıhtı hücrelerinin neden olduğu kan yoğunluğunu azalttığını ve kanı daha akışkan hale getirdiğini gösterdi.
- Kanser Domates, C vitamini ve diğer antioksidanlar bakımından önemli ve zengin bir kaynaktır. Domatesler kansere neden olduğu bilinen serbest radikallerin oluşumuyla mücadeleye yardımcı olabilir.
- Kalp sağlığı Kalp hastalıkları (kalp krizi ve felç dahil) dünyada en yaygın ölüm nedenidir. Orta yaşlı erkeklerde yapılan bir çalışmada, kandaki düşük likopen ve beta-karoten düzeyleri, kalp krizi ve felç riskini arttırmıştır. Klinik çalışmalardan elde edilen verilere göre, likopen takviyesinin LDL (kötü) kolesterolün düşürülmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Domates ürünleri ile ilgili yapılan klinik çalışmalar, iltihaplanma ve oksidatif stresin belirtilerine karşı yararlarını göstermektedir. Ayrıca kan damarlarının iç tabakası üzerinde koruyucu bir etki gösterirler ve kanın pıhtılaşma riskini azaltabilirler.
- Sigaradan kaynaklanan hasarları onarmaya yardımcı olur Domateslerde kumarik asit ve klorojenik asit, sigaralarda bulunan ana kanserojen olan nitrozaminlere karşı savaşır. Domateslerde yüksek miktarlarda bulunan A vitamininin, kanserojenlerin etkilerini azalttığını göstermiştir. Yapılan bir araştırma, domateslere kırmızı rengini veren likopenin kanserin önlenmesinde de yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Göz hastalıklarını önleme Cildin ve göz hastalıklarının tedavisine yardımcı olan C vitamini, flavonoid B kompleksi, tiamin, folat, niasin vb. vitaminler de domateslerde bulunur.
- Yüksek tansiyon Domates, güçlü bir mineral ve besin maddesi olarak vücudumuzun yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolden korunmasına da yardımcı olur.
- Kemikler ve dişler için Kalsiyum açısından zengin olan domatesin, vücutta kemik gücünü ve kemik oluşumunu iyileştirmede ve dişlerin daha sağlıklı bir halde tutulmasında yararları bulunur.
-
- Prostat Kanseri ve Domates
Şimdiye kadar yapılan birçok araştırma domatesin içerdiği birçok vitamin ve bileşenin prostat kanserine karşı etkili olduğunu ve engelleyici özelliğinin olduğunu ortaya koymuştur.
Bunun yanı sıra, dünyanın farklı ülkelerinde yapılan birçok bilimsel araştırma sonucuna göre domatesin birçok kanser çeşidine karşı koruyucu özelliğinin olduğu ortaya konulmuştur. Bunların içerisinde kolorektal kanser bulunmaktadır. Domatesin zengin miktarda içerdiği lifler kolorektal kansere engel olduğu otaya konulmuştur.
Amerikan Kanser Derneği’ne göre bazı çalışmalar domatesin içerdiği besinlerin insanları belirli kanser türlerinden koruduğunu, özellikle prostat, akciğer ve mide kanserine yakalanma riskini azalttığını açıklamıştır.
-
- Domates Diyabet Hastalığına Faydalıdır
Bu konuyla ilgili olarak yapılan bilimsel araştırmalar domatesin kan şekerini düzenlediği ve sağlıklı bir seviyede tuttuğunu ortaya koymaktadır. Kan şekerini sağlıklı seviyede tutan domates, diğer hastalıkların riskini de minimuma indirmektedir.
- Prostat Sağlığına Faydası ; Domates özellikle erkekler tarafından özenle tüketilmesi gereken bir sebzedir. Çünkü domatesin ana antioksidan maddesi olan likopen, prostat sağlığını olumlu yönden desteklemektedir.
- Kolesterole Faydası; Kandaki yağ seviyesinin yükselmesi sonucu oluşan kolesterol rahatsızlığıdır. Domatesin bir diğer faydası da kandaki kötü kolesterolün dengede kalmasını sağlamaktır. Kan basıncının da dengede kalmasını sağlayan besinler arasındadır.
- Zayıflamaya Faydası ; Kilo vermek isteyenler olsun ya da kilo korumak olsun domates en ideal besinlerden birisidir. Düşük kalorili olması ve bol miktarda lif içermesi ve faydalı vitamin ve mineralleri ile domates kilo vermeye yardımcı olur. Sabah kahvaltılarında ya da akşam yemeklerinde salatalarda tüketilebilen domates düşük kalori içerdiği için kilo alımına neden olmaz ve aksine kilo vermeyi de kolaylaştırır.
- Gözlerinize iyi gelir Domates, likopen, lutein ve beta-karoten de dahil olmak üzere karotenoid adı verilen bir grup fitokimyasal içerir. Bu bileşikler göz sağlığını korumak için önemlidir ve yaşa bağlı maküler dejenerasyona ve diğer göz hastalıklarına karşı koruma sağlayabilir.
- Sindirim sağlığını artırmak Eğer kabızlığa yatkınsanız, domatesdeki sıvı ve lif yararlı olabilir. Bazı insanlarda pişmiş domateslerden gelen asitlerin asit geri akışını ve hazımsızlığı tetikleyebileceğini veya kötüleştirebileceğini unutmayın.
- Cilt sağlığını koruyun 2011’de yapılan bir araştırma, domates salçası ve zeytinyağı kombinasyonunun güneşin zararlarına karşı korunduğunu ve cilt yapısını oluşturan, sert ve genç kalmasını sağlayan bir molekül olan pro-kollajen üretimini arttırdığını buldu. Bilim adamları, domateste bulunan likopenin anahtar olduğuna inanıyor.
- Serbest radikallerden korur Domateste bulunan likopen ve zeaksantin gibi bazı flavonoid antioksidanları, anti-serbest radikal özelliklerinden dolayı sağlık uzmanları tarafından tavsiye edilir.
- Anti-kanser özellik Domatesin antioksidan içeriği, akciğer, kolon ve meme kanserinde kansere eğilimli olabilecek pek çok istenmeyen reaksiyonun önlenmesine de yardımcıdır. Antioksidanlar, vücuttaki kanserojen reaksiyonları önleyerek, serbest radikallerin vücutta daha fazla ilerlemesini engelleyerek kanser tedavisinde yararlar sağlar.
- Hücre onarımı ve kas yapımı Domates, hücre onarımı ve kas yapımı için gerekli olan zengin bir protein kaynağıdır.
-
- Depresyonla Mücadele Eder
Domatesin diğer bir faydası da depresyon ve stresle mücadele etmesidir. Düzenli olarak domates tüketimi, sinir sistemi üzerinde faydalı etkiler oluşturur, bünyenin depresyon ve stresten kaynaklanabilecek rahatsızlıklara yakalanma riskini azaltır. Sinir ve beyin hücrelerine katkı sağlar.
- Domatesin Böbreklere Faydası ; Domates böbreklerde taş oluşma riskini azaltan besinlerden birisidir. Eğer mevcutta böbrek taşı varsa düşürülmesine yardımcı olur.
- Sindirim Sistemine Faydası; Lifli besinler sindirim sistemi için en faydalı besinlerdir. Domateste bulunan lif sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar ve bağırsak faaliyetlerini düzenler. Şişkinlik ve kabızlık gibi şikayetlerin azalmasını sağlar.
- Güçlü saçlar için Domateslerdeki A vitamini saçınızın parlak ve güçlü olması için mükemmel bir kaynaktır. Ayrıca, gözlerinize, cildinize, kemiklerinize ve dişlerinize önemli katkılar sağlar.
- Kadınlarda menopoz sendromlarını hafifletir 2015 yılında yapılan bir araştırmada; domates suyu alımının kaygı, dinlenme, enerji harcaması ve kalp atış hızı gibi bazı menopoz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğu tespit edildi.
Domates Besin Değerleri: Kaç Kalori?
Bileşen | Birim | Ortalama | Minimum | Maksimin |
---|---|---|---|---|
Enerji | kcal | 19 | 16 | 24 |
Enerji | kJ | 79 | 67 | 101 |
Su | g | 94,29 | 93,02 | 95,09 |
Kül | g | 0,66 | 0,54 | 0,84 |
Protein | g | 0,89 | 0,65 | 1,00 |
Azot | g | 0,14 | 0,10 | 0,16 |
Yağ, toplam | g | 0,20 | 0,16 | 0,25 |
Karbonhidrat | g | 2,86 | 1,77 | 4,19 |
Lif, toplam diyet | g | 1,10 | 0,89 | 1,42 |
Lif, suda çözünür | g | 0,17 | 0,11 | 0,26 |
Lif, suda çözünmeyen | g | 0,94 | 0,78 | 1,16 |
Sakaroz | g | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Glukoz | g | 1,18 | 1,02 | 1,52 |
Fruktoz | g | 1,15 | 0,17 | 1,64 |
Laktoz | g | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Maltoz | g | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
Tuz | mg | 10 | 4 | 19 |
Demir, Fe | mg | 0,34 | 0,18 | 0,79 |
Fosfor, P | mg | 27 | 20 | 33 |
Kalsiyum, Ca | mg | 10 | 6 | 13 |
Magnezyum, Mg | mg | 12 | 8 | 16 |
Potasyum, K | mg | 206 | 143 | 280 |
Sodyum, Na | mg | 4 | 2 | 8 |
Çinko, Zn | mg | 0,16 | 0,10 | 0,21 |
C vitamini | mg | 19,8 | 14,3 | 28,3 |
L-askorbik asit | mg | 19,5 | 13,1 | 28,0 |
Tiamin | mg | 0,030 | 0,016 | 0,051 |
Riboflavin | mg | 0,025 | 0,020 | 0,030 |
Niasin | mg | 0,613 | 0,538 | 0,712 |
B-6 vitamini, toplam | mg | 0,076 | 0,048 | 0,113 |
Folat, gıda | µg | 13 | 11 | 17 |
A vitamini | RE | 51 | 23 | 67 |
Beta-karoten | µg | 612 | 277 | 800 |
Likopen | µg | 5681 | 2556 | 8630 |
Lutein | µg | 40 | 12 | 124 |
K-1 vitamini | µg | 3,3 | 0,0 | 4,4 |
*Image by diapicard from Pixabay